Notas sobor do Áfica Central

Onte a noite saímos de ” Alejandría ” cara ” Túnez “. Atopamonos pois, rematando xa a nosa viaxe e isto éncheme de moita ledicia, pois cada día teño máis vívidos desexos de poder apertar a nai, e a miña irmanciña.

Imos abeirando a ” Libia “, a que foi colonia italiana, a cal abranga as rexión das ” Cirenaicas ” , xunto a ” Egipto ” e da ” Tripolitania ” xunto a ” Argelia “. A banda sur de ” Libia ” ten tódalas naturezas do deserto do ” Sáhara “.

Penso que mañán chegaremos a ” Túnez “, e, como o noso veleiro, n’ista viaxe, non segue a liña homoxénea dos grandes buques de viaxeiros, se non que detense en portos accesorios para deixar carga, é probábel deteñámonos unhas horas alí.

Con anterioridade, de que, pasando días, se me esquezan, vou a escreber algunhas das cousas que sobre ” África Central ” contounos ” D. Roberto Urbido “, coma síntese das súas excursións por aqueles terréos.

O ” África Central ” – díxonos – axeitada, por la banda oeste, toda a ribeira de ” Guinea “; ou seña, dende ” Cabo Verde “, xunto a ” Dakar “, no ” Senegal “, ata a embocadura do río ” Congo ” no linde norte da colonia portuguesa de ” Angola “. O clima é tan insan n’ista rexión, que a os europeos lles é moi complexo acostumarse alí.

Como productos do chan acadanse aceite de palmeira, sorgo, cacahuetes, batatas, mandioca, noz de cola e caucho.

A partires de ” Cabo Verde “, as posesións e os países que se atopan na ribeira de ” Guinea ” son os seguintes: a colonia inglesa de ” Sierra Leona “, a república de poboadores de cor de ” Liberia “, un dos parcos estados ceibes do ” África ” e que foi erixido en 1847 para que puideran recollerse n’ela os escravos de cor ceibados de ” Norteamérica “. Súa capital é ” Monrovia “. Atópase logo a posesión inglesa de ” Costa de Oro “, a francesa de ” Dahomey “, a inglesa de ” Nigeria ” e o “África Ecuatorial” francesa que, polo norte, xúntase con o ” Sáhara “. Na ribeira xunto a ista xigantesca posesión francesa, atópase a ” Guinea Continental Española “, que exténdese máis de 29,500 kilómetros cadrados e conta con unha poboación de máis de 150,000 poboadores. O clima é quente, mais o chan e moi bravo; a banda ribeireña foi malsan, maís traballos de importancia levados a cabo melloraron moito o seu estado de sanidade; abonda n’iste terreo o simio chamado ” Mandril ” e entre as súas produccións sobresae o caucho, madeiras, quina, noz de cola café, cacao, etc..

D’uns anos cara acó, ” España ” mellorou formidabelmente os servizos n’iste terreo, que hoxe atópase en pleo desenrrolo das súas riquezas. A capital da ” Guinea Continental Española ” e ” Bata ” e a da illa de ” Fernando Poó “, ” Santa Isabel “.

A abra de ” Guinea ” que ten ” España ” amáis; as illas de ” Fernando Poó “, ” Annobón “, ” Corisco ” e ” Elobeg “. A primeira foi descoberta polos portuxeses en 1468 e outorgada a ” España ” en 1778, chamándose entón illa de ” San Carlos “. Os primoxenios colóns foron envelenados polos indíxenas e a illa foi de novo colonizada en 1845.

Na abra de ” Guinea ” emboca o ” Niger “, e ten o seu berce o sur do ” Sáhara ” e o ” Congo ” que afrora na lagóa ” Tanganika ” a cal, xunta con a ” Victoria “, ” Alberto “, ” Rodolfo “, etc., dan xeito a unha gran zona de lagóas lindadas polos máis érguidos montes africans nos cales érguese o ” Kiliman’Djaro ” na banda este do ” Ruvenzori “, cuxas bicos acadan uns 8,000 metros de altitude sobor do nivel do mar.

As xunglas no ” Congo ” atópanse feitas por un mesto entretecido de toros e polas de árbores xigantescos, que érguense sobor d’unha terra coberta de vivaz verdor; temos ébano, caobas, palmeiras, xigantescos baobás. As polas d’istes xigantescas árbores técense cipós e viñas, e no chan medran mestas prantas de forraxes sempre verde e húmidos, e que mateñen o chan en constante recendo.

A luz do sol case que non acada vazar polo mesto veo de verde forraxe e por isto, xunta o chan, a escuridade é case compreta: o viaxeiro atópase n’unha noite invariábel. Engádase a isto que non se ven camiños nin vieiros e que, para camiñar, tense que ir rapando as silveiras con un machado ou machete, e entenderase que a vida n’istas fragas tan mestos, teñen poucos atraentes. Mesmo a tribos de indíxenas pensan así e é moi pequena a poboación n’istas paraxes, que fican por enteiro á distrubución dos gorilas e búfalos, de panteiras, e de elefantes, hipopótammos, e rinocerontes, zebras e antílopes. As zebras e os antílopes, como máis febles, son os que máis puñidos atópanse, e por isto comezan carreiras desenfreadas, así notanse, polo medio da mesta xungla, os ruxidos dos leóns e das panteiras.

Fora d’istas grandes e mestas fragas, ” África ” ten outras zonas de vexetación baixa e menos mesta, e que en verdade, son rexións de camiño entre as fragas abondantes e os desertos areosos. En semellantes sitios, e nos confíns da gran xungla, é onde soen facerse a grandes cazarías, son aquelas paraxes chamadas sabanas.

Os homes de cor adicanse a caza e teñen costume comer os animaís cazados no mesmo lugar no que foi a morte do mesmo; se iste é graúdo, como o hipopótamo, sirva de exemplo, os homes mantéñense varios días no lugar ata que dan boa conta da carne da besta. Isto o fan así porque non teñen coñecementos para conservar os alimentos longo tempo. E na súa simplicidade mesma, recoñecen logo os lugares polo circo da herba queimada que a fervedura do manxar deixou sobor do terreo.

Na banda central de ” África ” adoitan vivir as tribos de ” Bosquimanos “, homes de pequena cota, cor canela e cabelos negros encrechados. A súa vida é nómade e se adican en exclusiva a caza; son moi refratadas á civilización, prefirindo a liberdade da súas xunglas. Por mor d’elo, o seu número vai empequenecendo o mesmo tempo que van medrando as zonas de terras de labranza. É notábel a súa arte, dabondo semellante as pinturas parietáis do levante español.

N’istas rexións do centro africano o viaxeiro debera esquivar as picadas dos cínifes porque é moi común a enfermidade so sono que trasmitese a o home con a picada d’istos hexápodos.

” África ” ten animais moi propios: entre eles, atópanse as xirafas, que viven nas sabás africanas, e nas ribeiras dos grandes ríos, atópanse os hipopótamos e elefentes, istos derradeiros cazados polos homes para aproveitar e vender logo o marfil dos seus colmillos.

A zona do centro de ” África ” foi percorrida na metade do XIX por ” Stanley “, quen remontou por tempo de seis meses a corrente do río ” Congo ” atopando a outro explorador, ” Livingstone “, o que se lle supoñía perdido, esquecido e devorado polas bestas.

O ” Congo Belga ” é unha rexión moi ampla; foi adxudicada o rei ” Leopoldo “, e íste, o cedeu o seu país; a abondancia de chuvias n’él fai que seña un país moi vizoso. Ten minas de ouro, de radio, de ferro, zinc e carbón. Produce tamén moito caucho e posúe prados de diamantes nos vales do río ” Kassai “. A capital d’ista colonia é ” Leopoldville ” á ribeira do ” Congo ” e a uns 400 kilómetros da súa embocadura. Na ribeira do ” Óceano Índico “, atópase a colonia inglesa de ” Tanganika ” que deconta o norte con as posesións inglesas de ” Kenia ” e con o ” Sudán Anglo-Egipcio “, ” Tanganika ” foi con anterioridade unha colonia alemana, a cal pasou a axeitarse da colonia de ” Inglaterra ” en virtude do ” Tratado de Versalles “.

Avoiña, para mellor votar as horas no veleiro, narroume un conto africano.

Iste conto – dime – leín que o falan as nais os seus filliños. Imos ver se a tí interésache tamén.

Unha vez, atopábanse todolos animáis moi anguriados porque a seca era grande e non atópaban auga para acougar a súa sede. O león, como rei, propuxo que todos traballaran en facer un goio e todos emprestaron o seu esforzo, todos, menos o chacal.

O león dixo os demáis que en pago a non querer traballar o chacal, íste non bererá. Mais como o chacal é moi arteiro, veredes como se arrranxará para berer.

Presentouse o león levando unha caciña de mel e lle dixo:

-Se probáras ista mell, endexamaís quererás volver beber auga.

-Dame d’ista mel.- dixo o león interesado xa.

-Con moito gosto, replicou o chacal: mais como o darcha faríasme mágoas con as túas poutas, deixa primeiro que anoe as túas poutas.

Tralo anuncio da mel, o león deixouse anoar as poutas con fortes cordáis: mais entón o chacal foi beber auga do pozo, apracíbel, e non lle dou mel.

O león entendeu a xogada: mais non podía escachar o chacal porque tiña as poutas anoadas, e como lle daba vergoña que os demáis animáis o atoparan d’iste xeito, no canto de anoxarse, optou por ensinar a súa bondade.

-Ven, desnódame e dareiche consentemento para que veñas beber canta auga queiras.

Así o fixo o chacal, e o león pensou en desfacerse d’él máis adiante. Para obtelo mellor propúsolle sair a cazar xuntos, o cal fixeron varias veces, mais ficando sempre o león con a mellor parte.

Temoroso o cahcal da vinganza do león, fixo a súa gorida, no alto d’unha pena, a cal tiña que subir tripando cun cordal. Un día, o sair de caza con o león, e porque o chacal tiña moita fame, levouse a súa gorida a peza compreta.

Púxose o león irado e determinou non vingarse nunca do chacal. Encarrilouse a súa gorida, e, para que o seu amigo non sospeitara d’él, díxolle con tenrura que lle baixara a corda para poder subir, pois desexaba falarlle de cousas de moito interese.

O cahacal, que coñecía ben as intencións do león, botoulle un cordal, máis moi vella e roida: o león comezou a tripar por ela, mais, o atoparse a certa altitude, a corda escachou e o leòn foi bater na sima contra afiadas pedras que sobresaian do chan.

A viveza de inxenio axuda a rifar as situacións complicadas ou difíciles.