Categoría: Arquitectura

As Fervenzas do Niágara ” El Canadá “

Pasei dous días que van ser inesquecíbels para mín, ¡ trasnoitei por primeira vez na miña vida !. Ontes pola mañán collimos unha aeronave no aeroporto de ” Nueva York ” e o cabo de catro horas, estabamos no ” Niágara “.

Isto sucedeu así, porqué pai ten un bo amigo nun banco de ” Nueva York “, o cal fumos visitar o seguinte día da nosa chegada. Apertounos moi aloumiñeiro e de todolos xeitos quixo que fóramos a xantar un día a seu fogar. Cumplimentamos a seu convite , e aló presentounos a un amigo, diretor dunha liña aérea que vai de ” Nueva York ” a ” Otawa “, no ” Canadá “, pasando polo  ” Niágara “. Iste home, cuia afabilidade é inesgotable, quixo de todolos xeitos convidarnos a visitar as afamadas fervenzas do ” Niágara “, acompañandonos él mesmo no aeroplano.

Dame certo medo subir o aparello pois teño que recoñecer que iste medo foi desvanecendose axiña, ata sentirme de todo salvo e satisfeito. A cabina do aparello era fastosa e cunha capacidade para doce pasaxeiros, íamos oito soamente.

Dinme conta de que deslapábamos do can porque me pareceu que os edificios veciños ían afundíndose, xa voando a unha altitude que me pareceu perto de uns 200 metros , puiden abraiar a paisaxe fastosa de ” Nueva York “, é unha impresión incomparábel. As rúas semellaban tallos, o peirao acurtabase pola ribeira, tan azul da auga, os engrandecen pontes colgantes que atravesan o ” East River “, semellaban de xoguete. Xoguetes tamén os trasatlánticos que atravesaban a enseada.

Seguemos a máis infida do caserio e cespa logo sobor dos campor ístos semellan un mosaico; os montes se retrincan tan só na lonxanía. As que fican baixo nos, semellan aplanadas. Amola un pouco o seu inxente son dos motores. O home que nos acompaña sorie compracido o ver o noso interese pola viaxe, e nos ofrece unha boliñas de cotón por se queremos protexer con eles nosos ouvidos do son expresivo. Logo ofrecenos máis pastas e una cunca de té.

A paisaxe troca, e agora voamos sobor de grandes fragas, namenstres sobrevoamos o caserio d’algunha cidade todo tornase atangueante e fermoso, moitas o día, case como se estiveramos en ” España “.

Chegamos a ” Búfalo ” e alí aterra noso aparello, contorna de maxestuosas fragas, non demoramos en acharnos fronte o espectáculo maxestuoso e incomparábel que mostran as frevenzas do ” Niágara “.

Entre as lagóas ” Erié ” e ” Ontario ” achamos un desmonte de máis de 90 metros: o río ” Niagara ” que en severidade compon un ramo do ” San Lorenzo “, xunta istas dúas lagóas  entre o desmonte do terreo, o que na súa banda do río, nos chamados rápidos, que son coma ramplas nas cales as augas levan unha correntes moi forte; mais hai un lugar no que existe un gran tallo no terreo de máis de 50 metros de elevación  e por iste tallo se xuntan as augas do río, axeitando iste chimpo incomparábel, que é a fervenza do ” Niágara “. Ten a fervenza xeito d’unha gran arcada  de máis de 1,200 metros de lonxitude, e no medio d’él atópase unha illa, ficando así partida a corrente do río en dúas trazas, un moi amplo e outro máis estreito.

O son que fai a auga o bater é verdadeiramente atronador, e a nube de vao que se ergue é cegadora, síntese ante iste espectáculo da natureza unha mistura de medo e de aglaio, os meus ollos quixeran reter por sempre a impresión fastosa d’iste intre.

Dinme, que no máis fondo do báratro sóe bater o auga da frevenza, entón ista lama líquida curva que se bule agora sen asueto pola tallada baixa do río, fica mudada n’un cofre de xeo, ¡ Que prodixioso debe resultar !.

Ista frevenza marca o linde do raiano entre dous paises: a ribeira esquerda do río pertence o ” Canada “, a dereita é norteamericana.

Na central hidroeléctrica, proxectado polo noso compatriota o xenial enxeneiro ” Leonardo Torres Quevedo ” . Pasabamos d’unha ribeira a outra polas augas axitada do río.

¡ Canto me cucaría poder ver algo do ” Canadá !. Ista exclamación inxenua que manifesto é acollida por ” Mr. Harper “, que así se chama o home que nos acompaña.

– Iremos o  ” Canadá ” – dime en correto galego.

– Non, non, non poderemos – di pai. Estamos obrigados  a  sair pasado mañán sen falla de ” Nueva York “. o camiño que nos falta facer é ainda longuísimo e levamos xa case un mes de viaxe.

– Sintó – contesta ” Mister Harper “. Sendo isto así, debo, para compracer o seu fillo, darlle algúns detalles respeito o ” Canadá “, xa que ista vez pode coñocelo. Dareillos cando voltemos, pois así pasará mellor o tempo no aeroplano, tanto máis, en canto voltemos, xa anoitecido e non poderá entreterse no miramento da paisaxe.

Efectivamente , o voltar, e cando acougásemos do noso paseo pola ribeira do ” Niágara “. “Mister Harper ” deume interesantes notas sobor do  ” Canadá “.

É un país inxente – dixome – a súa área é pouco menor que a de ” Europa ” e seu clima moi extremado. No inverno, sobre todo, é moi xeado na súa banda norte, ten temperaturas case polares. En ” Quebec “, non é extrano discernir 35º o máis baixo cero, a neve cobre o chan canadiense por unha tempada de máis de cinco meses cada ano.

O país é, en xeral chairo na súa banda central, ónde axeita un infindo altiplano, con infindas lagóas a rexión occidental é moi montuosa, con bicos cubertos de neves constantes, e a oriental é variada, tendo grandes fragas cuia poboación constitue unha das maiores riquezas do país.

Hai un gran río que recolle as augas de moitos d’istas lagóas interiores, que é o ” Mackenzie “, o cal desemboca no ” Océano Glacial “, iste gran río sería un importante ruteiro de comunicación, mais boa parte do ano fica xeado na súa desembocadura. O ” San Lorenzo ” é o río máis aproveitábel para a náutica, posto que os buques de gran puntal poden navegalo ata ” Montreal “. Máis aló de ” Quebec “, o río anchease enormemente  e así deconta ata a súa desembocadura. Os xeos interrompen a náutica por espazo d’algúns meses, xeralmente de novenbro a maio.

O agro atópase moi florecente o sur do país, tamén é un recurso de riqueza a explotación da madeira das súas fragas fornecida pola facilidade que ofrecen os ríos para o seu traslado económico nas alinadias ou xangadas.

Tamén ten minas e seu comerzo algo activo. Mais as súas riquezas non poden desenrrolarse con máis intensidade, posto que os incovenentes  que ofrece un clima tan xeado.

Das súas cidades, son importantes: ” Montreal “, de ónde sae unha infinda liña de férrea que atravesa todo o ” Canadá “, chegando ata a ribeira do ” Pacífico “. Ista longuísima liña, de uns 5,000 kilómetros de lonxitude, é percorrida polos trens en catro días de viaxe. Ista cidade é a máis poboada e comercial de todo o país. ” Otawa ” achada sobor d’un afluinte do ” San Lorenzo ” é a capital do ” Dominio ” alí mora o goberno e o parlamento. ” Quebec ” xunta o gran ” San Lorenzo ” e non moi lonxe do mar, é unha cidade d’unha traza sinaladamene francés. ” Toronto ” é tamén unha gran cidade con máis de medio millón de poboadores.

A idiosincrasia  indispensábelmente francés que ofrece  ” Quebec ” e o inmortalizarse eiquí aquél idioma, resolvese porque o ” Canadá ” foi descoberto por ” Jacques Cartier ” e colonizado por ” Sanuel de Champlain “; e dende 1534 a 1763 pertenceu a ” Francia “, tendo entón por capital ” Quebec “. A cidade, pois, non fai máis que decontar amosando a tradición da súa historia francesa.

Na lonxanía vese unha infinda chaira e n’ela, millares de lucecitas. ¡ Que espectáculo máis fermoso !. En Canto nos imos achegando, vai ancheando exaxeradamente  aquela infindade iluminada, agora vemos a uniformidade d’iste manto, unha liñas coma faixas brilantísimas de luz. Son rúas principáis , que se atopan mellor iluminadas que outras, e as grandes pontes  colgantes que atravesan o río.

Eu non volvo do meu pasmo o ollar espectáculo tan fastoso: voamos xa sobor da cidade, as altas edificacións recortan as súas innumerábels fiestras iluminadas, e as prazas son coma brasas  de luz de todas as cores; a publicidade liminosa delongase tamén polas grandes arterias.

¡ Nova York !. A cidade, de noite e dende o aeroplano, ofrece un aspeito fastoso e inesquecíbel . A beleza da urbe n’istas circunstancias  é indubidablemente moito maior que vista a luz do día e dende as beirarrúas das súas rúas axitadas e cheas de actividade.

HOLLYDAYS · L’Amour à la Plage (Niagara COVER)

O mecenazgo dos millonarios. ( As grandes cidades )

Fai catro días que nos atopamos en ” Nueva York ” e cada vez atopo novos pormenores que me comproban que as cousas, eiquí, obteñen dimensións e proporcións insospeitadas.

Hoxe visitábamos o ” Museo ” e o local da ” Hispanic Society “. Convencinme de que cada día adquire máis importancia n’este país o dilema español e as cousas de ” España “: hai xa librarías adicadas  especialmente as producións españolas, e segundo me din, son moitos norteamericanos que falan español, especialmente nas rexións de ” California “, ” Florida “, ” Colorado “, ” Sierra Nevada ” e ” Los Ángeles ” bisbarras que, como denotan os nomes, tiveron orixe hispáno.

Coñecemos especialmente os ” Estados Unidos ” polas súas empresas industriáis e polas súas exportacións comerciáis: mais non os coñecemos tanto polo feito de que  súas castas pudentes impoñen o deber de ayudar e financiar todas as manifestacións da cultura. Se cadra nengún outro pobo do mundo axuda tanto o altruismo como iste, e poucos sinten con tanto ardor a devoción polas cousas do espírito.

Como que eiquí cada estado ten a súa capital, estabelecen grandes vencellos entre eles para contar con os mellores establecementos de cultura: ” Nueva York “,  ” San Francisco “, ” Boston “, ” Chicago “, ”  Filadelfia “, competen o ter as mellores ” Univesidades “, os máis pretixiosos ” Centros Culturales ” e ” Artísticos “.

Os ” Museos “, eiquí , non encarnan, coma en ” Europa “, os aquivos da historia o da tradizón de cada un dos países: norteamérica é un país xove e na súa historia non se retrotrae moito máis aló dun século. Por iste xuizo, istes museos teñen  que mercar en ” Europa ” súas xoias de máis valoura, e como iste só se pode  acadar con cartos, os estados os dotan especialmente e os particulais lles axudan con as súas doazóns, para que merquen rapidamente valoura e notoriedade.

As veces, é o esforzo d’un só home e da seu cadal  o que acada semellante froito: Tal é o que fixo o gran hipanista ” Harry F. Huntington “, o amorearun gran número de obxetos e xoias artísticas como se pode hoxe abraiar  no museo de ” Pasadena “, en ” California “. Outra mostra d’iste mecenazgo é a “Hispanic Society of America “, de ” Nueva York “, a cal conta con un museo moi notábel de obras españolas e con unha numereira bibloteca. Os multimillonarios ” Andrew Carnegie “, ” Cornelius Vanderbilt “, ” John D. Rockefeller “, ” J.P. Morgan “, ” Henrry Ford ” e moitos outros, sosteñen no país numereiras fundacións culturais e de caridade, todas elas fastosamente cubertas e oportunamente dotadas e ciodadas.

Amáis do infindo ” Nueva York “, cuia poboación salva os 10 millóns de poboadores, atópase no país outras cidades moi populosas. ” Chigago “, colocada na ribeira sureste da lagóa ” Michigan “, é o centro das industras das carnes; conta con máis de un millón de poboadores e é un gran centro de comunicacións territoriais.

” Filadelfia ” e ” Boston ” son dúas grandes cidades, notábels o mesmo tempo por ser importantes centros culturais, especialmente en biblotecas, que é chamado ” Ateneo Americano “: as súas respeitadas universidades e museos son afamados en toda a ” Unión ” e a de ” Harvard ” (Boston) emana en renome a todo o mundo.

” Washington ” é a capital federal: cidade de poboación menor que as precedentes, ocupa unha fastosa extensión, debido a que súas rúas son moi anchas, prantadas todas de acorporadas árbores, e contando con grandes parques no mesmo casco da cidade, o cal esaxera considerábelmente o seu contorno.

” Los Ángeles ” é a meca do cinema e, o mesmo tempo un bo porto no ” Pacífico “, como o é tamén ” San Francisco “, ” Detroit “, ” Cleveland ” e  ” Toledo ” son cidades onde arraiga, boa parte, a industria dos autocarros, que tal importancia acadaba n’iste país.

Remato xa de escrebir sobor das cousa vistas e lías  para adicar un anaco de tempo a anosar  impresións máis persoais. E ” Nueva York ” puidemos falar con nai e Xoselita por teléfono. A Comunicación estableceuse por radio entre  ” Nueva York ” e  ” Londres ” e por liña  entre ” Londres ” e ” Madrid “. É Verdeiramente abraiante, e é en casos  como o noso cando máis se valoura todo o seu rendemento.

Ista comunicación con nai e Xoselita espertaba en mín a morriña.  Lois dubida xa tornar a decontar dando unha  gran volta que nos agarde: mais vexo que isto no é posíbel. Saimos para ver os avós e non é cousa de tornar a metade do camiño, pai o sentirá moito, pois atópase moi ledo para poderlles dar unha aperta e eu non debo amargarlle ista viaxe… . Agocharei ista cuartilla para que él non poida leela agora. Decididamente teño que actuar coma un home ista vez. ¡ Alento, e adiante !.

acaravanadodelirio · A Caravana do Delírio – Esperando a Volta do Mecenas

Neva York

Dende que ontes pola tarde chegamos a ista enorme cidade, ate agora en que, xa de noite, estou repousando e escribindo na bibloteca do hotel as máis complexas impresións e lembranzas non nos detivemos un intre, pois non é posíbel deterse no medio da axitación fastuosa d’esta cidade mesma con o mundo baixo ista traza.

Vou ver, pois se refago as miñas impresións, para fixalas sobor das páxinas que agardan fronte a mín.

 

 

Na brétema lonxana do horizonte, vemos coma un embastecemento de ista mesma brétema: un oficial do veleiro que me amosa aquela traxectoria e me dí – ¡ Nova York !. Eu non acerto a ver detalle algún da cidade, e, polo retrinco, sintome un anaco desilusionado.

Máis tarde, atravesanse con nosco varios vapores de gran tamaño: na lexanía, outros vapores seguen a mesma derrota que o noso veleiro, converxendo todos cara o aceso da gran abra  de ” Nueva York “.

Decontamos adiantando, e de momento, non poido conter unha admiración de pracer. Sobor das augas, erriba da súa peaña, vexo a ” Estatua de la Libertad “. Eu a supoñía moito maior, sobor de todo moito máis alta. Con ser tan maxestuosa como é, queda empequenecida no medio da gran enseada.

Pasabamos, de ahí a un pouco, perto de abondo d’ela, e entón dinme conta de que, efectivamente, é un monumento de proporcións colosais.

A Animación o noso arredor foi crecendo: vapores, veleiros, longas reas de chalanas soleadas por pequenos e potentes vaporetos, que fan soar a sirena, a pesar do seu diminuto tamaño. Grandes barcazas que pilotan sobor da súas cobertas convois de carga cheos.

Noso veleiro detense: suben a él os empregados da sanidade e os alfandegueiros: toda a pasaxe fica formada baixo a coberta e vanse dando cumprimento as varias condicións que exixen a administración norteamericana, moi longa e puntillosa n’esta traza. Coma froito de todo isto, vexo que fan desembarcar algúns pasaxeiros, os cales son acollidos por un remolcador e levados a unha illa próxima  na cal érguense edificios semellantes a cuartéis. Dise que istos pasaxeiros serán embarcados outra vez  e devoltos os seus paises. Non sei a causas que motivan ista medida, mais sinto mágoa por aquelas persoas, que talvez sentían, coma min, os afáns de ver perto ista cousa incomparábel no mundo que é o espectáculo de ” Nueva York “.

Noso veleiro deconta a marcha e nos atravesamos con garbosas embarcaións, coradas por completo de branco, limpas e garbosas: son os ” Ferry-Boats “, que prestan servizo no ” Hudson “, portando pasaxeiros d’unha a outra ribeira do gran río.

Vexo agora, a pesar da lixeira brétema, os contornos propios d’esta banda de ” Nueva York “, erguida sobro da illa de ” Manhattan “; os seus altísimos edificios, ou rañaceos, sobre moitos dos cales ondula a bandeira norteamericana. Hai ciboiros dourados  que reflexan os raios do solpor.

Imos pasando peiraos e máis peiraos: centos de vapores fan n’eles as súas operacións de carga e descarga, ou agardan a hora sinalada para a partida. Os hai con bandeiras de todos os países, o fume de tantas caldeiras da a atmósfera unha tintura algo luxada, as augas vense perxudicadas tamén un pouco de ista axitación de tantas hélices e de tantos escorros, e non ten o azul limpo que tiña en mar aberto. A marcha do noso veleiro vai acougando… . Oese a apito do capitán e o veleiro detense, outra vez o apito, e o veleiro xira lixeiro  con a popa en direción a terra; con a axuda dun remolcador atraca lixeiramente nunha especie de dique, e fica amarrado  xunta o peirao por unha banda, e xunta outros veleiros da mesma compañia .

Toda a pasaxe encontrase sobor da coberta. Pola escada do buque embarca un inxente cantidade de rapaces e empregados de hoteis: nos apañamos as nosas maletas y atendemos a baixar a escada. Traballo custounos polo amoreamento que alí acontecía. O fin, atopámonos en terra norteamericana.

Saímos do enguedello da compañia navieira e nos metemos no hotel máis perto. Ó pouco , un anaco de tempo, tornamos a sair e logo de percorrer un pouco, para encarreirarnos no plano, atopámonos fronte o parque da ” Batería “. Non poido imaxinar, ante o que agora vexo, tan inxente, que tan só 300 anos atrás, iste lugar fora unha pequena factoría holandesa. Aquelas rústicas cores, para ter a sensación de que decontaban vivindo no seu páis. Ergueron os seus fogares con tixolos vermellos, dispuxeron algunhas baiucas no seu xeito propio, e construiron un gran muiño de vento xunto a unha rústica fortaleza, armada cunha ventena de vellos canóns de bronze; aquel conxunto sinxelo e cheo de sentimento o chamaron ” Nueva Amsterdan “.

A pequena aldea fixose a maior cidade do mundo. Aquela nimia batería é agora o maxestuoso parque no que nos atopamos, situado no remate d’ista lingua de terra que é a illa de ” Manhattan “. Tomamos alí un autocarro e fumos parar a afamada rúa ” Broadway “. A  rúa atópase materialmene chea de autocarros; polas beirarúas erra unha inxene cantidade de persoas febrís. Todolas sons de unha gran cidade chegan eiquí a un extremo verdadeiramente fastoso, as mil azueiras atordóan e a axitación pon nos ollos e no cerebro unha sensacón de tontura.

Ista rúa inmensa e azueirosa chea de unha converxencia cosmopolita, ten, nenbargantes, un oasis apracíbel diante da igrexa da ” Trinidad “.

” Wall Street ” é outra rúa chea de movemento e de vida: n’ela atopamos a ” Bolsa “, aloxada nun edificio de arquitetura clasica, con macizos piares. O seu arredor comeza a animación, e no seu adral oese unha formidábel algarada. Se un non soubera que alí os homes saldan cuestións de cartos, e se cadra fastosos cadales, podería coidarse  que era aquelo unha casa de tolos, tal é o que se xesticula, berra e activa  n’aqueles curros, que se obteñen por compreto a todo o que seña alleo o seu proveito.

A dereita e esquerda d’istas rúas erguen as súas altísimas valos de 20, de 30, de 40 e máis pisos. Inxentes portais dan entrada e saída a ondadas de humans, que se distribuen polos pisos d’istes inxentes inmobles, e que, rematados o seus traballos saen a rúa a axitarse novamente no redemoño inmenso da gran cidade.

A igrexa de ” San Pablo “, na ” Broadway “, que, cando se construiu, semellaba un coloso nas súas proporcións, fica hoxe empequenecida e como afogada, a beira da magnitude e altura exaxerada das construcións veciñas.

A plaza de ” Washington ” e o parque de ” Gramercy ” fornece un anaco de sedativo acougo n’iste cansazo non conturbado.

Pasábamos pola ” Quinta Avenida “, a máis popular e interesante das rúas de ” Nueva York “. Unha trama d’ela é o corazón do gran comerzo da cidade: inxentes e grandes mostruários danlle o paseante os xéneros máis variados, luxosas tendas mostran os fulgores da derradeira moda, e as belezas de todalas clases. É a rúa dos millonarios e n’ela vense fermosos pazos. Alí visitabamos a impoñente catedral de ” San Patricio “, que érguese entre grandes e confortábels hoteis e non moi lonxe da ” Biblioteca Pública ” da cidade.

A ” Quinta Avenida ” fica rematada por unha gran palza, na cal érguese a altiveza estatua de ” Sherman “; mais torna decontar a rúa, pasada ista praza, e entón bordea unha das súas bandas a verxa do ” Parque Central “, o gran parque de  ” Nueva York “. Algo máis alonxado do centro azueiro de  ” Nueva York ” abraianos o pazo do ” Museo Metropolitano del Arte “.

N’ista outra rúa, xunta os peiraos, vimos, o pasar, o gran monumento ónde se atopa a tumba do xeneral ” Grant “, o caudillo gañador do sur na guerra de secesión, e a da súa cónxuxe. vimos tamén a fastosa ” Universidad de Columbia “, a ” Escuela Normal de Maestros ” e as obras da que será a maxestuosa catedral de ” San Juan “.

O espectáculo de ” Broadway ” e da ” Quinta Avenida “, a noite é verdadeiramente fastosa: miles de anuncios brilantes espolan o seu exceso de candelas de cor en todalas altitudes, farois  enormes proxectan a súa claridade sobor do pulido piche das rúas; as fiestras dos rañaceos semellan nenormes piares iluministas. A visión noctuna d’ista cidade é algo que, cando tivose o fado de ver, unha vez sequera, xa non se pode esquecer xamáis.

Sintome canso: son moitas emocións para pouco máis d’un día. Pai dime que mañan acougaremos, pois recea que tanta axitación podería perxudicar a miña saúde.

october jam · Englishman in New York(cover)

Buenos Aires

A poboación da ” Arxentina “, en ista excepción, a súa maior extensión, é pouca: por ista causa o campo d’eiquí, unha gran recua atópase en soedade. Fío de tardiña en tardiña os contornos de algúns pobos escachan a monotonía da gran chaira deserta. A ferrovía adentrase na ” Pampa “, atópanse alí numereiras lagóas pouco fondas sobor das cales abanean mandadas de parrulos salvaxes. A natureza, n’estas zonas ” Argentinas “, amosanse con toda a bioma das rexións fragosas e vírxes.

Istes terreos, fai algún tempo, apenas sí tiñan valoura: mais hoxe o van adquirindo dun xeito gradual, e non digamos os altos prezos que van afogando os que están máis perto as cidades e a capital, senlleiramente moitas das grandes cadales  que se fixeron en ” Argentina “. O foron mercando terreos a baixo prezo e vendendoo logo dun tempo a precios máis elevados. E isto fora posíbel, polo gran desenrolo que o agro e o gando fora acadando e polo lixeiro crecemento das cidades especialmente na capital.

” Buenos Aires ” desenrolouse tan lixeiramente e en tal grao, que hoxe é a maior cidade da ” América del Sur ” e unha das grandes cidades do mundo. o ” Nueva York ” da ” América  Latina “.

Erixida en 1536 por ” Pedro Mendoza ” na ribeira do río de ” La Plata “, o comezo foi unha modesta cidade que non se desenrolou moito por non morar n’ela a capitalidade de nengún virreinato español: o ” Perú ” enton, era o gran centro das colonias do sur. Mais en 1716 se lle deu a categoría de capital de vicerreinato e dende entón pode dicirse que forte o seu paulatino desenrolo urban.

En 1810 por culpa da guerra da independencia. ” Buenos Aires ” pediu a riqueza que lle daba a súa anterior capitalidade, e veuse desfeita polas fortes loitas que decontaron o momento de acadar o país a independencia.

N’aquel tempo a poboación de ” Buenos Aires ” foi so de 50,000 poboadores, e con pouca diferenza foi tendo iste censo ata 1850 ou 1860. Entón comenzou a acadar un lixeiro desenrolo e, por mor das grandes correntes migratorias de españois e italianos en esenza, acadou xa en 1885, 365,000 poboadores. A poboación seguiu crecendo, chegando o millón de poboadores en 1908 e superando na actualidade os dous millóns.

O aire da poboación é algo monótono, por curtarse todalas súas rúas no senso perpendicular, dándolle o seu plano un gran cadro; os edificios son en xeral, de pouca altura, o cal da unha propagación inxente a capital. Ten rúas que miden moitos kilómetros de lonxitude e a numeración dos edificios acada n’elas díxitos que en ” Europa ” semellaban fastuosas.

O porto ten unha forte actividade comercial, e o primeiro porto da ” América del Sur “, uns peiraos, diques, almacéns e galpóns distribuense nunha lonxitude de máis de 9 kilómetros.

” Buenos Aires ” é, a máis, o verdadeiro centro cultural da ” América del Sur”: non porque en todolos demáis países non se esmeran e preocupan, senon polas vantaxes que lles da a súa situación e a riqueza da súa capital. Os poboadores máis destacábels de todos os países europeos son chamados a dar convencións e chácharas nas ” Universidades Américanas “, e como a primeiras da súa vida ou a fines d’ela, ” Buenos Aires ” é centro obrigado de case todas.

Ten a capital maxestuosas biblotecas, escolas, universidades e librarías; todos os elementos de estudo que son a base para unha formación. Ten indagadores, intelectuáis, literarios, eruditos, filósofos, ou seña todolos elementos que compoñen unha verdadeira cultura.

A longuísima rúa de ” Rivadavia ” que parte a cidade de ” Buenos Aires “, de banda a banda: é ísta unha gran bulevar central que mide máis de 18 kilómetros de lonxitude, a súa amplitude é , nos tramos fundamentalmente de 9 metros, e nas medians de 2 metros. Paralela a ista arteria atópase a rúa de ” Santa Fé “, tamén dunha gran lonxitude e moitas outras máis.

A ” Avenida de Mayo ” é a rúa máis fermosa da cidade: n’ela o pasar de xentes é prodixiosa durante todo o día: súas beirarúas son o paso dos bonairenses e dos extranxeiros, e súa calzada é un formigueiro axitado de autocarros e caruaxes de tódolos tipos.

A ” Plaza da Contitución ” é a máis formidábel de ” Buenos Aires ” e a de ” España “, a de maior ampllitude.

A ” Catedral ” ten unha facha con grandes piares, coma un fano grego: lembra dabondo a da ” Iglesia de la Magdalena “, en ” París “.

Entre os seus edificios púbricos sobresaen: o ” Palacio del Congreso ” de teor greco-romano e de extensas proporcións, o ” Palacio do Goberno “, o ” Ayuntamiento “, a ” Bolsa ” e a ” Universidade “.

Ten tamén numereiros monumentos : entre eles a adicada a ” Belgrano ” e a ” San Martín “. Posúe xeitosos teatros, coma o ” Colón “, o ” Argentino ” e o da ” Ópera “. Clubes aristocráticos, campos deportivos, parques fastuosos e xardíns maxestuosos n’algunhas das súas prazas. É resumen, unha cidade verdadeiramente bela e afable.

 

Phantom Club · No Pibe (En Vivo) [feat. Ariel Rot & Claudio Gabis]

Veracuz e a Capital

O noso veleiro arribou, o fin, nunha dársena en Veracruz. Iste porto da unha sensación extrana, mistura de actividade e acougo.

Os peiraos atópanse acugulados de tódalas clases de mercadorías: As que máis dos postos dos peiraos e as cabrias dos buques, chían afanosamente no medio dun calor húmido que se sinte de xeito asombroso; nos peiraos vense ademáis, numereiros homes levando os seus traxes brancos e amplos chapeus. Hainos de tece branca, algo morea, e outros de tece máis escura que son os chamados ” mestizos “.

Non sei se istes homes agardan que se lles de traballo na estiba, ou pasan o seu tempo libre vendo o movemento dos buques. Como o veleiro non arriba ainda, pois se cumpren as profecías do oficial, e non se poderá comezar a estiba ate mañá pola tarde, non poido saber con certeza qué poden facer alí aqueles homes de traxe brancos e atitudes tan acougadas.

Con Pai baixamos a terra, e dando, en carro un lixeiro paseo pola cidade. Adiviñase axiña que é unha poboación soamente comercial, sendopoucos os seus edificios fastosos e monumentais.

Os seus arredores teñen numereiros pequenos encoros, o cal fai que a cidade non seña moi chaira;  mais din que a municipalidade e o Estado, traballan activamente o fin de secar istes encoros e sanear debidamente a poboación.

Logo de xantar, collimos un tren expreso que nos conduciu a capital: Os vagóns sonche dabondo confortabeis e limpos. A pasaxe que vemos e moi variada, pois o tren vai rifando con relativa presteza o desmonte que atopamos entre Veracruz, que se atopa xunto o mar, e a capital que se encontraa 2250 m. de altitude.

Ó achegarnos a ” Méjico ” vemos, por un lado, unha hileira maxestuosa de volcáns e, o pouco a liña longuísima e branca do caserio da cidade. O que me cinzarra principalmente o pasear por ela, é pouca altura dos seus edificios: Isto e debido, según me contan, a os habituais tremores que eiquí se xeran, e que precisan tremebundos derrubamentos, si se construiran casas de gram altura. O aspectoda cidade é afable; as súas rúas so reitas e inacababeis e algunhas das súas prazas parecenme infidas, estando engalanadas con fermosos xardíns e plantacións.

Haiche certos contrastes na edificación: O mellor xurden moitisimas casa xunto a luxosos pazos, e modestas tendas o lado de maxestuosos comercios. Cirulan moitos carros, xardineiras, que dan un aspecto moi ledo e animada a rúa; vense tamén moitos autos.

México e unha cidade con actividade industrial d’abondo: As inquietudes políticas d’este país non acadaron dirimir enteiramente a gran riqueza natural do mesmo, nin as prácticas de traballo de moitos dos seus habitantes.

A impresión que d’este país se ten en boa parte Europa, tal vez seña menos faborabel o que verdadeiramente se merece.

País riquísimo, no seu terreo conta cunha gran producción de prata nas súas minas de Zacatecas e San Juan de Potosí; tamén a industria do ouro vai tomando cada vez máis importancia.

Como edificios monumentais, cito, a Catedral, fastosa e de grandes proporcións, con bela fronte na que se conteñen os estilos dórico,  jónico. O ” Palacio del Gobierno ” de seria arquitectura, a ” Biblioteca Nacional ” e a  ” Universidade “.

Moitas das súas prazas atopanse adobiadas con monumentos adicados os caudillos mexicanos e conta con belisimos parques e xardíns cheos de paseantes, e animados con o movemento de numereiros carros e autos.

Decateime, con gran agrado, o gran influxo que a arquitectónica española do Renacemento exerceu sobre ” Méjico “; moitos edificos púbricos e algunhass fontes monumentais que adobian a cidade, levan o selo propio da súa procedencia española. Semella, con tais fundamentos, que ” Méjico ” atoparemonos ainda como na nosa propia casa. É ista un sentimento moi afable, que o viaxeiro nacional estima enormente.

John Habib · No Estamos Lokos