O Pacífico

¡ Atopámonos outra vez en mar aberto ! Fai seis días saimos de ” San Francisco ” e achámonos navegando por iste mar, o maior dos océanos da ” Tierra “, e que, coma se coñece, ocupa o gran espazo que media entre ” Asia ” e ” América “. Ten as maiores fondas mariñas coñecidas; con a peculiaridade, cousa que pasa tamén n’outros mares, que as foxas máis fondas non enraizan na banda central, xustamente, senon que atópanse nas próximidades das ribeiras. Así, n’iste mar ” Pacífico “, as maiores fonduras sondadas o foron nas proximidades do ” Japón “, das ” Marianas ” e das ” Filipinas “.

” Colón “, na súa cuarta viaxe a ” América ” e polas alusións que lle deron os indíxenas, tivo indubidabelmente novas da existencia d’outro mar na ribeira oposta a que se descubriu. Mais non tentou chegar ata él, e o seu descobremento o fixo ” Vasco Núñez de Balboa “, o cruzar con as súas tropas o territorio de ” Panamá “, achándose alí por casualidade diante da fastosidade d’iste mar, que chamou ” Do sur ” porque o veu o sur. Isto aconteceu o 26 de setembro de 1513.

” Magallanes “, en 1520, xa logo que dobrara o sur de ” América “, atopouse tamén n’iste gran mar, descoberto con anterioridade por ” Balboa “: e como acadara cruzalo con moi bó tempo, o cahmou ” Océano Pacífico “, nome con o cal se coñece na actualidade, o tamén polo de ” Grande Océano “, no atento o ser a masa de augas de maior superficialidade do globo; ten 180 millóns de metros cadrados o ser o dobre que o ” Atlántico “.

O ” Pacífico ” comunica na súa banda norte con o ” Océano Glacial Ártico ” polo estreito de ” Bering “, o cal afasta a estremidade oriental de ” Asia ” de os territorios de ” Alaska “, en ” América “; e polo sur, chega ata as rexións polares antárticas; o polo austral da terra, de acrodo con as máis recentes exploracións, forma parte dun gran continente, o cal chaman ” Antártida “. Suponse, pois, que no polo norte todo é auga, e no polo sur, terra firme, máis ambolos dous atópanse o auga e a terra cobertas sempre por neve e xelos.

No ” Pacífico ” atópanse unha infinidade de illas: moitas d’elas son volcáns que surxiron do fondo do mar, e outras foron poboadas pola actividade dos ” Corales “. Tamén áchanse algunhas grandes illas, como ” Austalia “, ” Filipinas “, ” Borneo ” e outras, que emerxeron con variedade de terreos e de rochas.

Navegamos agora polo interior d’ista inmensa zona, cercada d’un gran número de volcáns que lle chamán ” Cinturón de Fuego del Pacífico “, que o forman os dos ” Andes “, en ” América “, as ribeiras de ” Asia ” e os da ” Nueva Guinea “, de ” Nueva Zelanda “, e de outras illas que pechan iste circo polo sur.

A ” Oceanía ” atópase, en xeral, pouco poboada: nas illas pretas o ” Asia ” viven os ” Malayos “, que se asemellan a os chineses; a ” Melanesia ” a constitúen as illas situadas o norte de ” Australia “, e atópase poboada por varias castas moreas moi atrasadas; e a ” Polinesia “, entende as illas do ” Pacífico ” achadas entre ” Melanesia ” e ” Australia ” pola banda este, e as ribeiras occidentais de ” América”. Atópase poboada polos ” Polinesios ” as cales deixaronse influenzar polos europeos, adoitando moitas dos nosas costumes.

Istos datos doumos moi afabelmente un relixioso, que fai a viaxe con nós, e que coñece moi ben istas illas, por visitar algunha d’elas facendo de misioneiro da ” Fé Cristiana “. Prometeu darme novas e datos sobor de ” Australia “, o ” Japón ” e a ” China “; eu agradezolle moito o seu interese, pois con axuda de uns e outros vou compretando istes apuntamentos meus, que de outro xeito foran atrapallados e faltos de datos.

O auga do ” Pacífico ” ten unha cor gris azuleada e metálico: namentres istes tres días de viaxe, só cruzouse con nós un buque, e a unha gran distanza; por certo que iste veleiro irisorrio tivo a bordo xeitos dun gran acontecemento; tanto é o que pesa a soidade e o sintirse medio perdido entre tanta inmensidade de auga. A oleaxe é regular, polo cal non entendo como o chaman ” Pacífico ” a iste már, sen nengun lítote.

Dime pai que en uns tres días chegaremos as illas ” Hawaii ” ou ” Sandwich “, que constitúen hoxe unha colonia ” Norteamericana “. Teñ verdadeiramente gañas de chegar a elas, e moito máis o ” Japón “; pois ista inmensidade de auga, o saberme tan pequeno en comparanza a iste ” Océano ” inxente e arcano, dame certa sensa de inquietude. N’istes intres de soedade e de tensión, rezo máis fervorosamene a Deus que nos protexa de todo mal.

Herencia de Timbiqui · Pacífico

Unha carta con novas do Ecuador e do Perú

Meu querido Fernando:

Escribote hoxe dende ” Lima “, a capital do ” Perú “, onde chegamos ontes; fixemos parte da viaxe en autocarro por facerse máis rapidamente que en ferrocarril, xa que eiquí o país é dabondo crebado na ribeira, e os trens non poden acadar grandes velocidades.

Procurei mercar, sobor iste país e sobor o ” Ecuador “, que deixamos antonte, unha información breve e lixeira, e complaceme en comunicarche, por si nos meus datos podes atopar algún de interese para as túas notas de viaxe que, en tal caso, serán nosas notas.

Antecedendo, pois, con orde, vou falarte do ” Ecuador ” e logo falareite do ” Perú “. Ti sabes ben que o ” Ecuador ” chamase así por cruzar o seu territorio a ” Linea Ecuatorial “.

No chan do ” Ecuador ” campan perfetamente tres zonas paralelas: a ” COSTA “, os ” ANDES “, e a ” SELVA “. A zona da ribeira ou linde co mar ten só de 20 a 200 kilómetros de amplitude, seguindo logo dúas cadeas montuosas paralelas, afastadas entre sí por uns 60 a 65 km.. O terreo que fica entre istas dúas dúas liñas de montes dan xeito a un altiplano de uns 3,000 metros. A capital ” Quito “, atópase erguida no relinde occidental d’iste altiplano, a 3,000 metros sobor do nivel do mar.

A zona andina do ” Ecuador ” ten unha gran actividade volcánica: algúns volcans están en erupción e outros moitos fican en quietude. Os máis acolloantes, polas seus inxentes proporcións, son, o ” PICHICHA “, a cuxo pe atópase a cidade de ” Quito “, o ” CHIMBORAZO “, situado un pouco máis o sur e o cal ergue a súa mol ata 6,310 metros.; o ” COTOPACHI “, e o ” CHILES “.

É curioso notar, que istes volcáns ecuatorianos non arroxan case ningunhas lavas, senon auga, cinzas e anacos de rochas.

O clima é tropical nas zonas baixas e moi agradábel no altiplano ou ” TIERRA FRESCA “: hay anualmente unha estación de abondantes chuvias que constituen o incerno do país, e outra estación seca, que é o verán; o mes de Xulio, é, eiquí o máis xélido do ano.

Os produtos do chan ecuatoriano son: o ” CACAO ” fundamentalmente, o ” CAUCHO “, ” PIELES “, a ” TAGUA ” ou marfil vexetal e ouro, en menor suporte. En canto as súas indrustrias, son ainda poucas; mais é propio d’iste país a produción do chapeus de ” Jipi-japa “.

Amáis de ” Quito “, que é a capital, e que conta con máis de 200 mil poboadores e posúe belos edificios nos cales aloxanse as dependencias e servizos do goberno e os centros culturais superiois do país, é de importancia ” Guataquil “, o gran peirao comercial do ” Ecuador “, cidade de poboación por riba da capital; tamén é importante a cidade de ” Cuenca “.

A unhas 500 millas da súa ribeira, o ” Ecuador ” posúe as illas de ” Colón ” ou de ” Galápagos “, pouco poboadas.

Os territorios que forman hoxe o ” Ecuador ” pertencían con anterioridade o pobo ” Quichúa “, cuxo xefe ostenba a titularidade de ” Quitus ” ou emperador, do cal deriva o nome da capital.

Cando o capitan español ” D. Sebastián de Benalcázar ” chegou a terras do ” Ecuador “, por orde de ” Pizarro “, e conquistou o reino de ” Quito “, cara medio século que iste país atopabase subxugado a os incas do ” Perú “.

Xa en poder de ” España “, aderiuse primeriro o virreinato do ” Perú “; mais no século XVIII foi anexado o virreinato de ” Nueva Granada “.

En 1809 produxose un levantamento para preogar a independencia do país: poido sufocarse aquella tentativa, mais, recuncados os feitos en 1822, e logo da duro combate de ” Pichicha “, o xeneral venezolano ” Sucre ” logrou a proclama da independencia.

Unha vez ceibes, admitiron os ecuatorianos a constitución de ” Colombia “, uníndose a ela: mais en 1830 afastáronse e fundaron o estado do ” Ecuador “.

Iste país, é un dos que máis traballaron pola cultura, facendo obrigatoria a esinanza e xerando numereiras escolas e establecementos de cultura superior.

É, indubidablemente, un país dun gran porvir, feito o patriotismo e a labourosidade dos seu poboadores.

Respeito o ” Perú “, me din que, nos primeiros anos da colonización española, o seu territorio foi moito máis amplo que o que ten hoxe. Case todolos territorios da ” América Meridional ” dependían entón do ” Perú “, ónde ” España ” fixou a capitalidade dun dos virreinatos.

A fortuna chegou a ser grande eiquí, pois o subsolo é moi rico en metais, entre eles a prata: isto deu lugar a que, cando se quería avaliar a riqueza dunha cousa,o vulgo soía e soe dicir ” Vale un Perú “.

O territorio d’iste país é moi dispar, un pode imaxinalo denotado por tres zonas, a semellanza do ” Ecuador “: a ribeira a cabalo entre os ” Andes ” e o ” Pacífico “; a zona andina, empinada e pobre, e a zona interior, baixa e tropical, regada por algúns dos afluintes do ” Amazonas “.

A zona máis poboada e civilizada do país é a ribeireña, ónde se atopa ” Lima “, que é unha cidade moi fermosa; xunto a ela atópase o peirao do ” Callao “.

As altas zonas andinas son desertas e maniñas: só viven alí algúns montés coidando do seus rabaños de vicuñas, llamas e guanacos. Din que é tétrico o espectáculo d’istes montes espidos, con herbas miserentas e case secas, facéndose a respiración arela pola altitude e a vista cega polo exceso de luz, a semellantes antiplanicies desoladas as chaman os peruanos ” Puna ” e tamén chamn así o ” Mal de Montaña ” sen dúbida por sentirse n’elas as molestias de dito mal.

Os vales pola contra, son fermosos e vizosos: nun d’eles atópase a cidade de ” Jauja “, respeito da cal tan pitorescas e foliadas descipcións se fixeron, esaxerando, naturalmente, as condicións de vizosidade do seu chan.

A banda baixa do país, na zona interior, atópase chea de fragas vírxenes e poboada ainda por indíxenas nun estado pouco civilizado. N’ista zona abonda o caucho.

Polas diferenzas do nivel das súas terras, produce o ” Perú ” unha gran variedade de prantas unha das súsa principais esportacións é a ” Quinina “, pranta que vive nas vertentes andinas; nas bandas máis baixas e veciñas a chaira,

Antes de chegar os españois o ” Perú “, domeaban eiquí os indios chamados ” Incas “, os cales acadaban un grao dabondo regular de cultura, que rematou nun apoxeo acadado durante o imperio de ” Buayna Capac “, en 1525. As guerras civís que estalaron entre os sucesores d’iste emperador, axudaron moito a conquista feita polos españois.

Ainda cando en todo o país falabase español, os indios que poboaban nas zonas andinas e nas rexións chairas non recoñecidas ainda, falan o primitivo idioma do país, o ” Quechua “

No ” Perú ” os ferrocarriles son de costosísima construción , teñen que librar grandes desniveis en poucos kilómetros, o cal fai xusto notábels obras de enxenería. Como por exemplo direiche que o ferrocarril de ” Lima ” a ” Oraya ” ten que acadar unha altura de 4,834 metros en só 170 kilómetros de percorrido.

Amáis de ” Caña de Azucar “, de ” Carbón “, de ” Algodón ” e de ” Caucho “.

” Arequipa ” é o que podería chamarse a capital do sur de ” Perú “. ” Trujillo “é unha cidade que se atopa na ribeira norte, ista foi fundada por ” Pizarro ” en 1534.

Na ribeira peruana atópanse as afamadas illas ” Chinhcas ” , notábels polo amoreamento n’elas das deyecións das aves mariñas, chegan a constituir moreas enormes de ” Guano “, que utilizanse para abonar os campos. ” España ” apoderouse en 1864 d’istas illas como garantía dunha rechamada diplomática; e non sendo ista atendida, a escuadra española, as ordes de ” Méndez Núñez “, bombardeou o perirao do ” Callao ” en 1866.

Habianse orixinado, namentres istos derradeiros anos, diferenzas entre ” Perú ” e ” Chile ” por cuestión do territorio ónde se atopan as poboacións de ” Tacna ” e de ” Arica “, mais cada un d’istes estados quixeran apodeirarseas.

Recentemente, os ” Estados Unidos ” exerciran a súa mediación, concedindo ” Tacna ” o ” Perú ” e ” Arica ” a ” Chile “.

Bo: penso que xe te fatiguei dabondo enchendo tantas páxinas; enviote á parte unhas postais ilustradas para que elas te axúnden a axeitarte millor idea d’istes países.

Meu pai encargoume con benquerenza saúdos para o teu e para tí, e eu tamén rogote teñas a bondade de dar de novo a teu pai moitas grazas polo maxestuoso agasallo que me fixo na ” Habana “, e que gardarei y lembrarei sempre.

E tí, meu queridiño Fernando, dispón como queiras do teu bo amigo que non te esquece. -” JOAQUÍN “

El Grupo Jatari · El Grupo Jatari: Folk Music of Argentina, Bolivia, Chile, Ecuador, Peru and Venezuela

Voámos a San Francisco

” Mister Harper ” levaba súas atencións e bondades para con nos a querer, nembargantes, que fixéramos a viaxe de ” Nueva York ” a ” San Francisco ” en aeroplano. Dicíanos que a viaxe en tren, para distanzas tan longas, andaba a ser moi aborrecible. Pai, para afastar tanto tino, rebateulle a cuestión do esaxerado precio da pasaxe; mais ” Mister Harper ” o venceu todo, e acadounos unha rebaixa moi considerábel, dado o seu posto de directivo d’unha liña airiña. D’aquela, mais fixemos en dúas xornadas a viaxe ata ” San Francisco “, voando sobor de ” Cleveland “, ” Chicago ” e ” Salt Lake City “, acougamos en ” Omaha “, cidade achada na gran chaira central, estado rico polas súas grandes explotacións de cereais.

Como as comarcas centrais son pouco poboadas, os homes do agro valen o uso de potentes trebellos para facer as labouras. D’aquela, un só home con os seus trebellos e seus cabalos da un rendemento superior o de 25 o 30 hectareas: o froito d’este sistema é que se obteñen as producións do agro a precio máis axeitado que n’outros países na que a pouca trebellada o seu emprego fai xusto o concurro de moitos braceiros nas labouras do agro.

Ista viaxe en aeroplano houberase asemellado certamente tedioso: mais por fortuna o colega de pai tiña a xentileza de agallar como lembranza, un fastoso ábum das paisaxes de ” Nueva York ” e unha luxosa, concretada e interesante historia dos ” Estados Unidos “, que lía no aeroplano.

N’ela formei que os ” Estados de la Unión ” son 48, aos que deben amecer un distrito federal e dous territorios. Tamén vexo n’ela que os primeiros colonizadores do país foron ingleses, franceses e tamén alguns españois. Os ingleses estableceron na ribeira da ” Unión ” 19 colonos e istás, por mor de varios impostos prohibitivos que lles quixo impor ” Inglaterra “, subleváronse contra a metrópoli, dando elo orixe a guerra dos oito anos ( 1775 – 1783 ). O día 4 de Xullo de 1776 pregouse a independencia dos 13 dominios, que se xuntaron baixo o nome de ” Estados Unidos de América ” e baixo o mando de ” Washington ” quén, axudado polos franceses gañou, o fin das forzas inglesas, enviadas para sufocar o levantamento.

Iste país foi avanzando ata que, en 1861, estando de presidente ” Abraham Lincoln “, tentaron afastarse os estados do sur, porque os do norte chamaban pola supresión da escravitude dos afro-americanos. Os do sur opoñianse, porque os afro-americanos servianlle para cultivar o agro. Estalou con ista orixe a chamada guerra de secesión, que durou cinco anos, saíndo vencedores os estados do norte e ficando, polo tanto, abolida a escravitude dos afro-americanos.

A pesares d’elo, non son sempre eiquí moi afábels as relacións entre blancos e afro-americanos, coma tampouco o son as que sosteñen o pobo americano con os chineses, xente que en gran numerosidade migrarón aa iste país, ata que as leis puxeron fin a inmigración dos chinese.

Os ” Estados Unidos ” sostiveron guerra con ” España ” en 1898 pola cuestión de ” Cuba “, sendo entón presidente d’aquela república ” William McKinley “. E recentemente en 1917, tomaron parte na guerra europea no bando dos aliados, botandolles unha mán de xeito efitivo a conseguir a vitoria.

Hoxe domea financieiramente o mundo, mais é o país máis rico da terra. Consta o mesmo tempo como o primeiro alboio do mundo, como un dos paises máis ricos en hulla, ferro, cotón, e petróleo e posúe as máis vizosas industrias. Non é extrano que, posuindo semellante poder, os ” Estados Unidos ” deixaran a súa politica de aillamento e convertiranse n’unha potencia de primeiro orde.

En ” San Francisco ” tivemos a ledicia de acoller cartas de nai e da miña irmá. Como era de ver xa, o sair de ” España “, en que hotel íamos aloxarnos, a iste hotel nos dirixiron o correo. O mesmovfixo un bó amigo ” Joaquín ” un compañeiro de viaxe ata ” La Habana “, de quén recibin dúas agarimosas e interesantes cartas, que engado, se é o caso a iste caderno, porque achábame n’elas dos grandes americanos do ” Pacífico “. D’este xeito as notas sobor de ” América ” ficarán máis compretas, ainda tendo en conta o inconexos que teñen que ser os meus apuntamentos.

Pai estivo tamén ledísimo de acorller novas: en ” Madrid ” atópanse ben, e a derradeira carta chegada colleu un vapor que saiu 12 días logo que o noso. Nai e ” Isabelita ” recibirán se cadra xa, algunhas das numereiras postais con vistas de ” La Habana ” e ” México ” que lles mandamos.

” San Francisco ” é a gran capital americana do ” Pacífico “: cidade moi poboada é tamén ” Los Ángeles “, a chamada cidade que se fixo afamda polos seus grandes estudios de cinema que se encontran en ” Hollywood ” e por ser a residencia corrente de moitos millonarios norte-americanos. Os seu arredores son deliciosos e cheos de laranxos . Ten grandes e luxosos hoteis e algunhas das súas rúas alonganse en tuneis abertos nas cimas e revestidas de bilantes losetas, de losas de porcela a semellanza das estacións do metro.

” San Franciso ” ten xeito de maior axitación semella un ” Nueva York ” máis en pequeno, e abondan eiquí tamén os rañaceos.

A súa enseada, que é moi espallada, foi descoberta por un coronel español, ” D. Garpar de Portolá ” e o seu peirao é moi activo. Belas corredoiras percorren a ribeira, e forman apetitosas avenidas xunta o mar. Un parque metese cara o mar en xeito de unlla e no centro d’iste parque érguese a estatua do relixioso maiorquín ” Junípero Serra “, quén colonizou e deu nome a ” San Francisco “. É moi agradábel tamén ver alí un monumento erixido a ” Cervantes ” representándolle en busto e ante él aseonlladas os seus dous xeniales persoaxes ” Don Quijote ” e ” Sancho Panza “

Ista cidade sufreu en 1906 un tremendo tremor que botou por baixo gran parte das súas edificacións e produxo millares de vítimas.

O vapor ” Colombia ” no que nos atoparemos ista tarde. Deus mediante par ” Yorkdrama “, está xunto a un peirao facendo as súas preparacións para partir. Deus queira que poidamos chegar ledos o ” Japón ” ónde poderemos ter a gran ledicia de apertar os avós .

The Mowgli’s · San Francisco

O mecenazgo dos millonarios. ( As grandes cidades )

Fai catro días que nos atopamos en ” Nueva York ” e cada vez atopo novos pormenores que me comproban que as cousas, eiquí, obteñen dimensións e proporcións insospeitadas.

Hoxe visitábamos o ” Museo ” e o local da ” Hispanic Society “. Convencinme de que cada día adquire máis importancia n’este país o dilema español e as cousas de ” España “: hai xa librarías adicadas especialmente as producións españolas, e segundo me din, son moitos norteamericanos que falan español, especialmente nas rexións de ” California “, ” Florida “, ” Colorado “, ” Sierra Nevada ” e ” Los Ángeles ” bisbarras que, como denotan os nomes, tiveron orixe hispáno.

Coñecemos especialmente os ” Estados Unidos ” polas súas empresas industriáis e polas súas exportacións comerciáis: mais non os coñecemos tanto polo feito de que súas castas pudentes impoñen o deber de ayudar e financiar todas as manifestacións da cultura. Se cadra nengún outro pobo do mundo axuda tanto o altruismo como iste, e poucos sinten con tanto ardor a devoción polas cousas do espírito.

Como que eiquí cada estado ten a súa capital, estabelecen grandes vencellos entre eles para contar con os mellores establecementos de cultura: ” Nueva York “, ” San Francisco “, ” Boston “, ” Chicago “, ” Filadelfia “, competen o ter as mellores ” Univesidades “, os máis pretixiosos ” Centros Culturales ” e ” Artísticos “.

Os ” Museos “, eiquí , non encarnan, coma en ” Europa “, os aquivos da historia o da tradizón de cada un dos países: norteamérica é un país xove e na súa historia non se retrotrae moito máis aló dun século. Por iste xuizo, istes museos teñen que mercar en ” Europa ” súas xoias de máis valoura, e como iste só se pode acadar con cartos, os estados os dotan especialmente e os particulais lles axudan con as súas doazóns, para que merquen rapidamente valoura e notoriedade.

As veces, é o esforzo d’un só home e da seu cadal o que acada semellante froito: Tal é o que fixo o gran hipanista ” Harry F. Huntington “, o amorearun gran número de obxetos e xoias artísticas como se pode hoxe abraiar no museo de ” Pasadena “, en ” California “. Outra mostra d’iste mecenazgo é a “Hispanic Society of America “, de ” Nueva York “, a cal conta con un museo moi notábel de obras españolas e con unha numereira bibloteca. Os multimillonarios ” Andrew Carnegie “, ” Cornelius Vanderbilt “, ” John D. Rockefeller “, ” J.P. Morgan “, ” Henrry Ford ” e moitos outros, sosteñen no país numereiras fundacións culturais e de caridade, todas elas fastosamente cubertas e oportunamente dotadas e ciodadas.

Amáis do infindo ” Nueva York “, cuia poboación salva os 10 millóns de poboadores, atópase no país outras cidades moi populosas. ” Chigago “, colocada na ribeira sureste da lagóa ” Michigan “, é o centro das industras das carnes; conta con máis de un millón de poboadores e é un gran centro de comunicacións territoriais.

” Filadelfia ” e ” Boston ” son dúas grandes cidades, notábels o mesmo tempo por ser importantes centros culturais, especialmente en biblotecas, que é chamado ” Ateneo Americano “: as súas respeitadas universidades e museos son afamados en toda a ” Unión ” e a de ” Harvard ” (Boston) emana en renome a todo o mundo.

” Washington ” é a capital federal: cidade de poboación menor que as precedentes, ocupa unha fastosa extensión, debido a que súas rúas son moi anchas, prantadas todas de acorporadas árbores, e contando con grandes parques no mesmo casco da cidade, o cal esaxera considerábelmente o seu contorno.

” Los Ángeles ” é a meca do cinema e, o mesmo tempo un bo porto no ” Pacífico “, como o é tamén ” San Francisco “, ” Detroit “, ” Cleveland ” e ” Toledo ” son cidades onde arraiga, boa parte, a industria dos autocarros, que tal importancia acadaba n’iste país.

Remato xa de escrebir sobor das cousa vistas e lías para adicar un anaco de tempo a anosar impresións máis persoais. E ” Nueva York ” puidemos falar con nai e Xoselita por teléfono. A Comunicación estableceuse por radio entre ” Nueva York ” e ” Londres ” e por liña entre ” Londres ” e ” Madrid “. É Verdeiramente abraiante, e é en casos como o noso cando máis se valoura todo o seu rendemento.

Ista comunicación con nai e Xoselita espertaba en mín a morriña. Lois dubida xa tornar a decontar dando unha gran volta que nos agarde: mais vexo que isto no é posíbel. Saimos para ver os avós e non é cousa de tornar a metade do camiño, pai o sentirá moito, pois atópase moi ledo para poderlles dar unha aperta e eu non debo amargarlle ista viaxe… . Agocharei ista cuartilla para que él non poida leela agora. Decididamente teño que actuar coma un home ista vez. ¡ Alento, e adiante !.

acaravanadodelirio · A Caravana do Delírio – Esperando a Volta do Mecenas

Neva York

Dende que ontes pola tarde chegamos a ista enorme cidade, ate agora en que, xa de noite, estou repousando e escribindo na bibloteca do hotel as máis complexas impresións e lembranzas non nos detivemos un intre, pois non é posíbel deterse no medio da axitación fastuosa d’esta cidade mesma con o mundo baixo ista traza.

Vou ver, pois se refago as miñas impresións, para fixalas sobor das páxinas que agardan fronte a mín.

Na brétema lonxana do horizonte, vemos coma un embastecemento de ista mesma brétema: un oficial do veleiro que me amosa aquela traxectoria e me dí – ¡ Nova York !. Eu non acerto a ver detalle algún da cidade, e, polo retrinco, sintome un anaco desilusionado.

Máis tarde, atravesanse con nosco varios vapores de gran tamaño: na lexanía, outros vapores seguen a mesma derrota que o noso veleiro, converxendo todos cara o aceso da gran abra de ” Nueva York “.

Decontamos adiantando, e de momento, non poido conter unha admiración de pracer. Sobor das augas, erriba da súa peaña, vexo a ” Estatua de la Libertad “. Eu a supoñía moito maior, sobor de todo moito máis alta. Con ser tan maxestuosa como é, queda empequenecida no medio da gran enseada.

Pasabamos, de ahí a un pouco, perto de abondo d’ela, e entón dinme conta de que, efectivamente, é un monumento de proporcións colosais.

A Animación o noso arredor foi crecendo: vapores, veleiros, longas reas de chalanas soleadas por pequenos e potentes vaporetos, que fan soar a sirena, a pesar do seu diminuto tamaño. Grandes barcazas que pilotan sobor da súas cobertas convois de carga cheos.

Noso veleiro detense: suben a él os empregados da sanidade e os alfandegueiros: toda a pasaxe fica formada baixo a coberta e vanse dando cumprimento as varias condicións que exixen a administración norteamericana, moi longa e puntillosa n’esta traza. Coma froito de todo isto, vexo que fan desembarcar algúns pasaxeiros, os cales son acollidos por un remolcador e levados a unha illa próxima na cal érguense edificios semellantes a cuartéis. Dise que istos pasaxeiros serán embarcados outra vez e devoltos os seus paises. Non sei a causas que motivan ista medida, mais sinto mágoa por aquelas persoas, que talvez sentían, coma min, os afáns de ver perto ista cousa incomparábel no mundo que é o espectáculo de ” Nueva York “.

Noso veleiro deconta a marcha e nos atravesamos con garbosas embarcaións, coradas por completo de branco, limpas e garbosas: son os ” Ferry-Boats “, que prestan servizo no ” Hudson “, portando pasaxeiros d’unha a outra ribeira do gran río.

Vexo agora, a pesar da lixeira brétema, os contornos propios d’esta banda de ” Nueva York “, erguida sobro da illa de ” Manhattan “; os seus altísimos edificios, ou rañaceos, sobre moitos dos cales ondula a bandeira norteamericana. Hai ciboiros dourados que reflexan os raios do solpor.

Imos pasando peiraos e máis peiraos: centos de vapores fan n’eles as súas operacións de carga e descarga, ou agardan a hora sinalada para a partida. Os hai con bandeiras de todos os países, o fume de tantas caldeiras da a atmósfera unha tintura algo luxada, as augas vense perxudicadas tamén un pouco de ista axitación de tantas hélices e de tantos escorros, e non ten o azul limpo que tiña en mar aberto. A marcha do noso veleiro vai acougando… . Oese a apito do capitán e o veleiro detense, outra vez o apito, e o veleiro xira lixeiro con a popa en direción a terra; con a axuda dun remolcador atraca lixeiramente nunha especie de dique, e fica amarrado xunta o peirao por unha banda, e xunta outros veleiros da mesma compañia .

Toda a pasaxe encontrase sobor da coberta. Pola escada do buque embarca un inxente cantidade de rapaces e empregados de hoteis: nos apañamos as nosas maletas y atendemos a baixar a escada. Traballo custounos polo amoreamento que alí acontecía. O fin, atopámonos en terra norteamericana.

Saímos do enguedello da compañia navieira e nos metemos no hotel máis perto. Ó pouco , un anaco de tempo, tornamos a sair e logo de percorrer un pouco, para encarreirarnos no plano, atopámonos fronte o parque da ” Batería “. Non poido imaxinar, ante o que agora vexo, tan inxente, que tan só 300 anos atrás, iste lugar fora unha pequena factoría holandesa. Aquelas rústicas cores, para ter a sensación de que decontaban vivindo no seu páis. Ergueron os seus fogares con tixolos vermellos, dispuxeron algunhas baiucas no seu xeito propio, e construiron un gran muiño de vento xunto a unha rústica fortaleza, armada cunha ventena de vellos canóns de bronze; aquel conxunto sinxelo e cheo de sentimento o chamaron ” Nueva Amsterdan “.

A pequena aldea fixose a maior cidade do mundo. Aquela nimia batería é agora o maxestuoso parque no que nos atopamos, situado no remate d’ista lingua de terra que é a illa de ” Manhattan “. Tomamos alí un autocarro e fumos parar a afamada rúa ” Broadway “. A rúa atópase materialmene chea de autocarros; polas beirarúas erra unha inxene cantidade de persoas febrís. Todolas sons de unha gran cidade chegan eiquí a un extremo verdadeiramente fastoso, as mil azueiras atordóan e a axitación pon nos ollos e no cerebro unha sensacón de tontura.

Ista rúa inmensa e azueirosa chea de unha converxencia cosmopolita, ten, nenbargantes, un oasis apracíbel diante da igrexa da ” Trinidad “.

” Wall Street ” é outra rúa chea de movemento e de vida: n’ela atopamos a ” Bolsa “, aloxada nun edificio de arquitetura clasica, con macizos piares. O seu arredor comeza a animación, e no seu adral oese unha formidábel algarada. Se un non soubera que alí os homes saldan cuestións de cartos, e se cadra fastosos cadales, podería coidarse que era aquelo unha casa de tolos, tal é o que se xesticula, berra e activa n’aqueles curros, que se obteñen por compreto a todo o que seña alleo o seu proveito.

A dereita e esquerda d’istas rúas erguen as súas altísimas valos de 20, de 30, de 40 e máis pisos. Inxentes portais dan entrada e saída a ondadas de humans, que se distribuen polos pisos d’istes inxentes inmobles, e que, rematados o seus traballos saen a rúa a axitarse novamente no redemoño inmenso da gran cidade.

A igrexa de ” San Pablo “, na ” Broadway “, que, cando se construiu, semellaba un coloso nas súas proporcións, fica hoxe empequenecida e como afogada, a beira da magnitude e altura exaxerada das construcións veciñas.

A plaza de ” Washington ” e o parque de ” Gramercy ” fornece un anaco de sedativo acougo n’iste cansazo non conturbado.

Pasábamos pola ” Quinta Avenida “, a máis popular e interesante das rúas de ” Nueva York “. Unha trama d’ela é o corazón do gran comerzo da cidade: inxentes e grandes mostruários danlle o paseante os xéneros máis variados, luxosas tendas mostran os fulgores da derradeira moda, e as belezas de todalas clases. É a rúa dos millonarios e n’ela vense fermosos pazos. Alí visitabamos a impoñente catedral de ” San Patricio “, que érguese entre grandes e confortábels hoteis e non moi lonxe da ” Biblioteca Pública ” da cidade.

A ” Quinta Avenida ” fica rematada por unha gran palza, na cal érguese a altiveza estatua de ” Sherman “; mais torna decontar a rúa, pasada ista praza, e entón bordea unha das súas bandas a verxa do ” Parque Central “, o gran parque de ” Nueva York “. Algo máis alonxado do centro azueiro de ” Nueva York ” abraianos o pazo do ” Museo Metropolitano del Arte “.

N’ista outra rúa, xunta os peiraos, vimos, o pasar, o gran monumento ónde se atopa a tumba do xeneral ” Grant “, o caudillo gañador do sur na guerra de secesión, e a da súa cónxuxe. vimos tamén a fastosa ” Universidad de Columbia “, a ” Escuela Normal de Maestros ” e as obras da que será a maxestuosa catedral de ” San Juan “.

O espectáculo de ” Broadway ” e da ” Quinta Avenida “, a noite é verdadeiramente fastosa: miles de anuncios brilantes espolan o seu exceso de candelas de cor en todalas altitudes, farois enormes proxectan a súa claridade sobor do pulido piche das rúas; as fiestras dos rañaceos semellan nenormes piares iluministas. A visión noctuna d’ista cidade é algo que, cando tivose o fado de ver, unha vez sequera, xa non se pode esquecer xamáis.

Sintome canso: son moitas emocións para pouco máis d’un día. Pai dime que mañan acougaremos, pois recea que tanta axitación podería perxudicar a miña saúde.

october jam · Englishman in New York(cover)

Navegando con derrota os Estados Unidos

Dime pai que, se non ocorre novidade a bordo, mañá pola tarde chegaremos a ” Nueva York “. Son agora as nove da mañá e atopámonos navegando fronte o ” Cabo Haterras “, cuxo promontorio vemos dabondo no horizonte, algo neboeiro e lonxano.

Aledame moito chegar a gran cidade, e agardo me orixine gran choque, máis non nos atopamos acostumaddos ó que todo o que acontece alí salva os lindes do corrente e usual, para acadar a clase do prodixioso e ostensíbel.

Anoite, logo da cea, un profesor de español nun colexio de ” Filadelfia ” deume moi interesantes refrencias sobor dos accidentes físicos e as riquezas naturais dos ” Estados Unidos “. Vou transliterar o que lembre d’aquela intersante conversa.

Os ” Estados Unidos “, xunta con o territorio de ” Alaska “, atopado o noroeste de ” América “, e que en 1867 mercaron os norteamericanos a os rusos, ten unha area coma toda ” Europa “: de oeste a este acada este país unha lonxitude confrontada a que hai entre ” Madrid ” e ” Palestina “, e de norte a sur, o intervalo é semellante o que se atopa de ” Madrid ” o ” Golfo de Guinea “. Tratase, logo dun país que ten unha extensión máis que homoxénea.

Apesar d’elo, o seu chan non amosa complexidade de máis nos seus releves montuosos: o este atópanse os montes ” Alleghanys ” ou ” Appalaches “, con bicos non moi elevados, xa que o máis alto , que é o ” Black Dome ” ten só 200 metros de altitude. O oeste, atópanse varias serras, paralelas a ribeira do ” Pacífico ” e que, a tallar da ribeira, chamase ” Cordillera Litoral “, ” Sierra Nevada ” e a gran cadea das ” Montañas Rocosas ” ou ” Montes Roquizos “, a máis mesta e con bicos máis elevados. Un cacho d’estes montes, pola súa gran beleza, foi declarada parque nacional.

A medio camiño entre as ” Rocosas ” e os ” Alleghanys “, extendese unha gran chaira, con algunhas pequenas leiras, e por completo chaira na banda sur, ista derradeira zona é a que os colonizadores españois chamaron ” Llano Estanco “, porque é tal a súa igualdade e aborrecemento, que, o arriscarse por ela, tiveron que marcar o camiño que decontaban para poderse fincar a volta. tal era a seu desnortamento o adiantar por él.

Xunta os ” Montes Roquizos ” atópase a ” Meseta del Colorado ” e n’ela, o exemplo máis maxestuoso de erosión da auga sobor da terra e mármores. O ” Gran Cañón ” é unha inxente tallada, cuios bordes superiores están afastados unhos 20 kilómetros e a fenda ten unha fondura de ata 200 metros, por ista fondura percorre o río e, de xeito tranversal o ” Gran Cañón ” atópanse outros de menor relevancia mais non de menor beleza. É aquelo unha certa sintonía de cores, pois as terras e mármoles vense con as máis variadas coloracións, e as do sol, o incorrer sobor d’elas, orixina coloracións tan fastuosas, que a súa descrición xusta é imposíbel.

En país tan extenso coma ìste, é natural que o clima resulte moi variante: a banda do ” Atlántico ” ten temperaturas algo máis baixas que as que ten ” Europa ” en países que concordan a mesma latitude, así, por exemplo, o clima en ” Boston ” é moito máis inferior que en ” Barcelona “, o de ” Nueva York “, moito máis que a de ” Valencia “.

Na chaira central atópanse moi relevantes explotacións do agro e alí se cultivan en gran escala o trigo e o millo. Perto das ” Rocosas “, o clima é máis enxoito e se ven alí moitas extensións de xara. A banda sur dos ” Estados Unidos “, nas ribeiras do ” Missisipi “, é a zona onde se cultiva o cotón.

A rexión do ” Pacífico ” ten clima máis suave e benevolente que o do ” Atlántico “, especialmente ” California “, en cuias hortas danse toda clase de froitas, a vid, as laranxas e limóns, o mesmo que nos máis quentes países do ” Mediterraneo “.

A banda setentrión, na súa linde con ” Canadá “, ten vastas lagóas: o ” Superior “, o ” Michigan “, o ” Hurón “, o ” Eiré ” e o ” Ontario “. o maior río do país, que é o ” Missisipi “, e que o cruza do norte a o sur, ten a súa orixe na lagóa ” Superior ” e emboca no ” Golfo de Méjico “, xunta a cidade de ” Nueva Orleans “, que é un dos portos máis comerciáis dos ” Estados Unidos “. Iste río é navegábel en boa parte do seu curso.

O país posue longas e poboadas fragas: nas de ” California “, viven prantas xigantescas, como as afamadas ” Sequoias “, algunhas de cuios exemplares teñen toros que miden 50 o máis metros de circo. É coñecido por reproducise moito en pranchas, aquel toro de ” Sequoia ” no cal se fixo un túnel para axudar o paso por un camiño que a árbore atoraba. E é curioso o caso dunha gran ” Sequoia ” que foi derrubada, chamada ” El Viejo Hércules “, a cal medía 107 metros de altitude, e 74 de circo. O bater con o chan, dise que o mesmo tremou nunha distancia de medio kilómetro orredor sitio onde a árbore foi abatida.

O agro é riquisima, a minaría tamén, e as industras acadaron eiquí un desenrolo coma en ningunha outra banda do mundo; o comerzo é da mesma emprendedor, todo él fixou unha inxente riqueza na poboación. É o país dos millonarios, das industras ousadas e fastuosas.

Na rama dos autocarros, se construen eiquí máis autocarros que en todo resto do mundo, xulguese a inxente suma de cartos que supoñen os dous millóns o máis de autocarros que cada ano vendense os norteamericanos o extranxeiro.

Os españois tamén chegarona as riberias norteamericanas nos seus recoñecementos, pois ” Hernando de Soto ” descubriu o ” Missisipi “, e o piloto ” Esteban Gómez ” tránsfuga que foi da expedición de ” Magallanes “, percorreu en 1535 toda a ribeira ” Atlántica ” dos ” Estados Unidos “.

Mentres me atopo rematando istas anotacións, escoito no veleiro a actividade precedente dun vindeiro desembarco: servintes que van e veñen, pasaxe que poñen en orde as ropaxes nos seus baúls, ordes do capitán e dos oficiáis, axites, animacións, conversas en voz máis alta, risadas de agrado… . Non hai dúbida, achegamonos xa a ” Nueva York “. Vou tamén a arranxar a miñas cousas, para poder subir canto antes a coberta con pai e gozar da beleza da acollida no porto. ¡ Nova York, ó fin !.

PickinOnSeries · Put Your Lights On

Buenos Aires

A poboación da ” Arxentina “, en ista excepción, a súa maior extensión, é pouca: por ista causa o campo d’eiquí, unha gran recua atópase en soedade. Fío de tardiña en tardiña os contornos de algúns pobos escachan a monotonía da gran chaira deserta. A ferrovía adentrase na ” Pampa “, atópanse alí numereiras lagóas pouco fondas sobor das cales abanean mandadas de parrulos salvaxes. A natureza, n’estas zonas ” Argentinas “, amosanse con toda a bioma das rexións fragosas e vírxes.

Istes terreos, fai algún tempo, apenas sí tiñan valoura: mais hoxe o van adquirindo dun xeito gradual, e non digamos os altos prezos que van afogando os que están máis perto as cidades e a capital, senlleiramente moitas das grandes cadales que se fixeron en ” Argentina “. O foron mercando terreos a baixo prezo e vendendoo logo dun tempo a precios máis elevados. E isto fora posíbel, polo gran desenrolo que o agro e o gando fora acadando e polo lixeiro crecemento das cidades especialmente na capital.

” Buenos Aires ” desenrolouse tan lixeiramente e en tal grao, que hoxe é a maior cidade da ” América del Sur ” e unha das grandes cidades do mundo. o ” Nueva York ” da ” América Latina “.

Erixida en 1536 por ” Pedro Mendoza ” na ribeira do río de ” La Plata “, o comezo foi unha modesta cidade que non se desenrolou moito por non morar n’ela a capitalidade de nengún virreinato español: o ” Perú ” enton, era o gran centro das colonias do sur. Mais en 1716 se lle deu a categoría de capital de vicerreinato e dende entón pode dicirse que forte o seu paulatino desenrolo urban.

En 1810 por culpa da guerra da independencia. ” Buenos Aires ” pediu a riqueza que lle daba a súa anterior capitalidade, e veuse desfeita polas fortes loitas que decontaron o momento de acadar o país a independencia.

N’aquel tempo a poboación de ” Buenos Aires ” foi so de 50,000 poboadores, e con pouca diferenza foi tendo iste censo ata 1850 ou 1860. Entón comenzou a acadar un lixeiro desenrolo e, por mor das grandes correntes migratorias de españois e italianos en esenza, acadou xa en 1885, 365,000 poboadores. A poboación seguiu crecendo, chegando o millón de poboadores en 1908 e superando na actualidade os dous millóns.

O aire da poboación é algo monótono, por curtarse todalas súas rúas no senso perpendicular, dándolle o seu plano un gran cadro; os edificios son en xeral, de pouca altura, o cal da unha propagación inxente a capital. Ten rúas que miden moitos kilómetros de lonxitude e a numeración dos edificios acada n’elas díxitos que en ” Europa ” semellaban fastuosas.

O porto ten unha forte actividade comercial, e o primeiro porto da ” América del Sur “, uns peiraos, diques, almacéns e galpóns distribuense nunha lonxitude de máis de 9 kilómetros.

” Buenos Aires ” é, a máis, o verdadeiro centro cultural da ” América del Sur”: non porque en todolos demáis países non se esmeran e preocupan, senon polas vantaxes que lles da a súa situación e a riqueza da súa capital. Os poboadores máis destacábels de todos os países europeos son chamados a dar convencións e chácharas nas ” Universidades Américanas “, e como a primeiras da súa vida ou a fines d’ela, ” Buenos Aires ” é centro obrigado de case todas.

Ten a capital maxestuosas biblotecas, escolas, universidades e librarías; todos os elementos de estudo que son a base para unha formación. Ten indagadores, intelectuáis, literarios, eruditos, filósofos, ou seña todolos elementos que compoñen unha verdadeira cultura.

A longuísima rúa de ” Rivadavia ” que parte a cidade de ” Buenos Aires “, de banda a banda: é ísta unha gran bulevar central que mide máis de 18 kilómetros de lonxitude, a súa amplitude é , nos tramos fundamentalmente de 9 metros, e nas medians de 2 metros. Paralela a ista arteria atópase a rúa de ” Santa Fé “, tamén dunha gran lonxitude e moitas outras máis.

A ” Avenida de Mayo ” é a rúa máis fermosa da cidade: n’ela o pasar de xentes é prodixiosa durante todo o día: súas beirarúas son o paso dos bonairenses e dos extranxeiros, e súa calzada é un formigueiro axitado de autocarros e caruaxes de tódolos tipos.

A ” Plaza da Contitución ” é a máis formidábel de ” Buenos Aires ” e a de ” España “, a de maior ampllitude.

A ” Catedral ” ten unha facha con grandes piares, coma un fano grego: lembra dabondo a da ” Iglesia de la Magdalena “, en ” París “.

Entre os seus edificios púbricos sobresaen: o ” Palacio del Congreso ” de teor greco-romano e de extensas proporcións, o ” Palacio do Goberno “, o ” Ayuntamiento “, a ” Bolsa ” e a ” Universidade “.

Ten tamén numereiros monumentos : entre eles a adicada a ” Belgrano ” e a ” San Martín “. Posúe xeitosos teatros, coma o ” Colón “, o ” Argentino ” e o da ” Ópera “. Clubes aristocráticos, campos deportivos, parques fastuosos e xardíns maxestuosos n’algunhas das súas prazas. É resumen, unha cidade verdadeiramente bela e afable.

Phantom Club · No Pibe (En Vivo) [feat. Ariel Rot & Claudio Gabis]

Os estados da Plata

O ” Río de la Plata ” é o centro da actividade e o eixo do desenrolo e do comercio de tres países americanos: da ” República Argentina ” especialmente, do ” Uruguay ” e do ” Paraguay “.

O terreo que da xeito a iste país amosa zonas moi propias, o noreste, na prolonga da meseta do ” Brasil “, a banda montuosa, a o oeste compoñen estribacións dos ” Andes “, e unha gran zona central, constitúe a chamada do ” Chaco ” o norte, e a da ” Pampa ” o sur; e logo extendéndose fartuosamente cara ista banda, atopase a meseta, medio machorra, da ” Patagonia “.

En canto o clima, ” Paraguay ” o ten tórrido moi humido e seus montes xélido. Os bicos dos ” Andes ” o teñen extremado moi quente no verán e moi xélido en inverno, e a ” Pampa “, ainda que cálida, atopase suxeita a ventos moi fortes ( especialmente o chamado frampeiro ). Cando asubía n’ela o vento sur, o frío é xélido; e cando o fai o norte, producense fortes treboadas.

Logo do ” Amazonas “, o río de ” La Plata ” é o de maior percorrido de ” América ” ( 3,100 kilómetros ). Acolle as augas dos tres grandes ríos: o ” Paraguay “, o ” Paraná ” e o ” Uruguay “. O embocar no ” Atlántico ” é unha inxente masa d’auga, con pouca corrente e de tintura amarela-vermellón ( cor de tixolo ), que se alonga ate acadar unha longura de máis de 300 kilómetros. Non hai que dicir que, a náutica por él, e se non fora pola súa cor avolta das súas augas, o viaxeiro non se da conta de atoparse nun río. A vida non pode acadar os confins das xunglas.

No ” Chaco “, chaira dilatada e sen moitos ríos, desenrolase unha vexetación de balseiras: como árbores, danse alí só as acacias, o quebracho, algunhas palmeiras e as figueiras chumbas, a ” Pampa ” é a pradeira extensión fastuosa sen árbores, e os poucos que alí se atopan, desenrolanse pouco, por feito da gran sequedade provocada polas contadas choivas o longo de seis meses cada ano. Ista gran chaira do silurio e da soedade é a que inspira as cantigas arxentinas. A ” Pampa ” pode dicirse, en verdade, que é a obra de ” España ” subsistindo na ” Argentina “, istas pradeiras de hoxe, foron terreos baldíos cando os españois colonizaron o país, mais fora do tesón e do traballo, fixose a ” Pampa ” produtiva. Os cabalos salvaxes, os touros e os carneiros que son hoxe en día a súa riqueza, foron principalmemte importados polos españois.

No medio d’esta chaira non hai apenas cidades: istas foron erguidas xunto o río, perto dos montes, onde os vals, acollen as augas dos ríos, acadan moita vizosidade. Na ” Pampa ” atopanse só as grandes celeiros para a cría de recuas inmensas, que están o coidado dos ” Guanches “, así chamanse os xinetes e pregureiros que saben coidar dos touros e os cabalos salvaxes botandolles o lazo, ó lixeiro percorrer dos seus corrais.

O ” Paraguay ” foi descoberta po ” Sebastián Cabot ” en 1527 e foi poboado diante de a ” Argentina “. En 1608, o rei de ” España “, ” Felipe III “, encomendou os pais ” Jesuitas ” a colonización apracíbel do país, e aqueles relixiosos erixiron centros que acadaron forte significación. Ó ser botados os ” Jesuitas “, foi o ” Parafuay ” a veciñanza da ” Plata “. Perdeu a súa independencia en 1814, sendo elexido dictador o ” Dr. Francia ” que decotou no goberno do país ate 1840.

De 1865 a 1870 , o ” Paraguay ” tivo que manter unha longa guerra contra ” Brasil “, ” Uruguay ” e ” Arxentina ” xuntos, coma resultado dunha política violenta do ” Presidente Paraguayo ” ” López “, ista guerra luíu e desbaratou iste pequeno país, que a fortes mágoas, puidose librar d’ista conflagrazón a súa propia independencia, o seu terreo rematou entón empequenecido a 253,000 kilómetros cadrados.

Hoxe vai desenrolándo sosegadamente as riquezas naturais, atópan, nembargantes, a cuestión dos terreos do ” Chaco “, en litixio con ” Bolivia “, e que as veces ameaza a paz de ambolos dous países.

A capital do ” Paraguay ” é ” La Asunción ” con 125,000 poboadores, contando con edificacións notabels.

Abundan eiquí as fragas: atópanse tamén numereiras lagóas e encalcos, e se cultivan moito a chamada ” Yerba Mate ” con a cal se fai unha bebida a cal amosanse moi amadores os americanos.

E ” Uruguay ” é un pequeno estado que ten só 179,000 kilómetros cadrados. Descobertas as súas costas en 1516 polo español ” Juan Díaz de Solís “, pode dicirsee que os españois non decotaron a colonización ate o século XVII. ” Bruno Mauricio de Zabala ” fundou en 1724 a cidade de ” Montevideo “.

” Artigas “, capitaneando un alzamento, procalmou a independenza do ” Uruguay ” en 1815, mais iste pequeno país cadrou d’aquela en poder dos potugueses, que se apoideraron de ” Montevideo ” e xuntaron iste terreo o do ” Brasil “, coma unha provincia máis ( Provincia Cisplatina ).

Tempo despóis, en 1825, apoiados pola ” Arxentina “, conseguiron reporse os uruguaios en liberdade: pasou unhas datas moi complexas, ate que o xeneral ” Flores ” gobernou maxicamente o país, sendo asasinado en 1868. Seguiu outro espazo de loitas entre brancos e colorados, e recentemente normalizouse a vida do ” Uruguay “, que acada fitamente por un camiño de desenrolo e adianto.

O terreo é crebado, mais as súas variacións non acadan moita altura: istas variacións, moi correntes no chan uruguaio, chamanse cuchillas.

Pola súa posición no nacente do continente americano, ista república coñecese tamén polo nome de ” República Oriental “: as súas produccións do agro son as mesmas que as da ” Argentina “.

A capital do ” Uruguay ” é ” Montevideo “, cidade de máis de 400,000 poboadores, con rúas maxestuosas e moi belos edificios: universidade, escolas, biblotecas. Atópase a o oeste unha colonia chamada ” El Cerro “, dende a cal vese, maxestuoso, a paisaxe da cidade, con as súas casas erguidas en anfiteatro, o revolto movemento do seu porto e o gran acopío do río.

A ” Argentina “é, logo do ” Brasil ” o maior estado da ” América del Sur ” e posibelmente o cabo duns anos constará entre as primeiras nacións do mundo: tal é o lixeiro do seu crecemento e desenrolo.

A migracíon dos europeos dou un xeito cosmopolita a ” Argentina “: istes colmaron a capital e distribuíronse pola ” Pampa “, compartiron cos indíxenas e os gauchos os xeitos das explotacións do agro e gandeiras.

A ” Argentina ” aproveita en fondura as súas dúas grandes fontes de riqueza: o agro e a gandeira. A primeira a representan grandes estensións nas que se cultivan trigais, millo, e liño fundamentalmente. A segunda a compoñen rabaños infidos de carneiros, de bois e vacas, de cabalos e de porcos.

Con anterioridade as bestas pastaban ceibes polos prados baixo a vixiancia dos gauchos ou pegueiros: hoxe atopánse as estancias, que son grandes estensións pechadas con aramados, onde os gandos pastan con maior movilidade e con menos traballo para refuxalos.

A vía férrea arxentina é a máis extensa da ” América del Sur “: chegan as vías a gran altura no ” Brasandino “, que conecta a ” Argentina ” con ” Chile “. O comercio faise en boa parte por vía fluvial empregandose ademáis o río de ” La Plata “, o río ” Paraná “, que é accesíbel os vapores ate ” Rosario “. Os grande portos do país son os de ” Buenos Aires “, ” Rosario ” e ” Bahía Blanca “.

Daniel Ara Music · Al Cantar – Platero y Tú (COVER VERSION)

O desenrrolo histórico do Brasil

Denantes que os europeos descubriran o ” Brasil ” , poboaban nas ribeiras d’este país, dende o ” Amazonas ” ata o ” Plata “, unha casta salvaxe e antropófaga, a dos ” Tapujas “, que foron logo botados cara o interior polas tribus axeitada dos ” Tupís ” (os ” Tupinambas ” os ” Tupiniquinos ” e outras ): pode dicirse que istes pobos constituiron o pobo do ” Brasil “, ate que ” D. Pedro Alvares Cabral ” desembarcou en ” Porto Seguro “, o 24 de abril de 1500 e tomou a ben do país no nome do rey de ” Portugal “. Mais en honrra a verdade e en honrra a ” España ” so queda dicir que diante de ” Alvares Cabral chegaran a terras do ” Brasil ” os nautas españois ” Alonso de Hojeda ” e ” Juan de la Cosa ” con o nauta ” Florentino Américo Vespucio “.

Chamouse de primeiras a iste país ” Santa Cruz “: mais pola fartura que había n’el do ” Palo del Brasil ” , chamouselle ” Brasil ” quizabes o chamar a aquela madeira ” Palo del Brasil “, é porque, pola súa cor semella unha áscua.

Ó comezo, ” Portugal ” non se ocupou da súa colonia brasileira; ata que os corsarios franceses, o establecerse n’ela, obrigar o rey portugués a que mandara gobernantes para que fixeran fixa a soberanía do monarca.

O descobremento de ouro no ” Brasil “, provocou no século XVIII, unha migración semllante a manifestada cara as minas de ” California ” , ” Australia ” e o ” Transvaal”. Unha enchenta corrente de aventureiros de todolos paises, fixeronse valer ledos o ” Brasil “, ceendo facerse lixeiramente ricos.

En 1807, a familia real portuxesa goreceuse en ” Brasil “, fuxindo da invasión napoleónica que tomaba ” Portugal ” : estableceuse en ” Río de Janeiro ” e retornaron a ” Europa ” en 1820, deixando no ” Brasil ” como rexente, ó fillo de ” Juan VI de Portugal “, ” D. Pedro de Alcántara “.

En 1822, unha migración monárquica dirixida por iste príncipe rexente, preogou a soberanía do país. Cando máis tarde, debía xuntar ” D. Pedro ” as dúas coroas o mesmo tempo, de ” Portugal ” e ” Brasil ” pola morte do seu pai, abdicou dos seus dereitos a coroa de ” Portugal ” en favor da súa irmá. Mais de pouco serviulle quedarse con o trono de ” Brasil “, porque pouco tempo despóis estalou unha nova revolta e ” D. Pedro ” tivo que abdicar a coroa en favor do seu fillo, neno de curta idade, retornando a ” Europa ” o rey descoroado.

A minoría do novo rey foi como de longas loitas políticas, ate que o final implantouse a república. O ” Brasil ” sostivo dúas loitas con outro estado: unha en 1850 contra a ” Arxentina “, e outra en 1865 contra ” Paraguay “, n’esta derradeira acadou un concluínte triunfo mais por mor de moito tempo e inmolacións.

O ser instituído en 1889 o goberno republicano, foi nomeado presidente da república o mariscal ” Fonseca “.

Os españois e italianos cooperaron, n’este derradeiros anos a medrar a poboación do país, cun gran número de suxeitos que de istes migrarón alí.

As cidades máis importantes, logo da capital, son: ” San Pablo “, ” Bahía “, ” Pernambuco “, ” Belem “, ” Puerto Alegre ” e ” Santos “.

Os productos que alí se obteñen son: o tabaco, cacao, algodón, herba mate, quebracho, e madeiras preciosas.

Blues & Bossa Nova · Samba de verao

Brasil

O ” Brasil ” é un estado xigantesco pola súa área, ocupa con a metade da ” América del Sur ” e é maior que ” Australia “.

N’este país poden estudar dúas grandes rexións, por completo diversas entre sí polo seu relevo, polas súas produccións e polo seu clima: arexión do ” Amazonas ” e a ” Meseta Barsileira “.

Na rexión do ” Amazonas ” que é vastísima, pois simboliza unha superficie coma os cuádruplo de ” Europa “, hai unha franxa de terra a cada beira do gran río, que sofre de todalas inundacións de aquél, botando baixo as augas moitas veces o ano. N’estas dúas franxas paralelas, que teñen unha achura de 40 a 50 kilómetros, as árbores son baixas e a madeira non é recia, mais no resto da chaira, desenrolase con todo a seu formidábel frescura a xungla virxe, con as súas árbores xigantes, súas trepadeiras que se rizanpolos toros e as polas, a súas malezas asilvestradas altísimas que se entretecen embarullando o poder adiantar polos carreiros. O polaxedas árbores agocha o ceo e o camiñante que se aventura pola xungla ten que percorrer durante días e días longas extensións sen poder desfacerse do enrevesado labirinto de vexetación que a constitúe.

Son tamén maiores chairas as rexións do ” Gran Chaco ” e a caldeira do ” Paraná “, atopadas respectivamente o sur-oeste e sur do país.

A meseta érguese amodiño dende o interior ate as ribeiras, e alí rematan por crebados cantís. N’ela érguense algúns plegos paralelos que danm xeito aoutrass serras. Na ” Sierra del Espinazo ” atópase o bico máis alto do ” Brasil “, que é o monte ” Matiqueira “. Ista meseta é a banda máis rica porque n’ela cultivanse a cana de azucre e o cotón, no norte; o café, na banda central e hai abundante gando na banda sur. O caucho producese en gran fartura na xungla do ” Amazonas “, de seguro é ista zona, hoxe en día, a que produce maior cantidade de caucho.

Máis o interior do país atopase unha zona de fola, con chuvias moi parcas e temperatura moi estrema: é a rexión chamada ” Matto Grasso “.

O ” Brasil ” foi colonizado polos lusitanos no século XVI, e por isto é o portugués o idioma que se fala alí. A poboación é dabondo mesta na ribeira, mais exigua no intrior e case nula na chaira do ” Amazonas “.

Iste río é o de maior fluxo do mundo. Cando socava no territorio do ” Brasil ” leva percorridos xa 2400 kilómetros baixo outros nomes, sobranceiramente con o nome de ” Marañón “. Afluintes seus son os grandes ríos ” Yuruá “, ” Madeira “, ” Zapajoz ” e ” Negro “. É tal a súa magnitude, que a correntedo río faise sensible a 400 kilómetros mar adentro da súa abocadura.

É o nome de ” Amazonas ” venlle por unha abarloada na que estivo o tenente ” Pizarro ” nas súas ribeiras contra un continxente de indios, a os cales, pola fartura dos adovíos de plumaxes tomou por mulleres. Os brasileiros, fachendosos de posuir o río con maior corrente do mundo, o cal ten na súa abocadura perto de 50 kilómetros de amplo, chamanlle o ” Mediterráneo Americano “.

Nas xunglas brasileiras viven moitos animais particulares d’estes paraxes: os monos ouveadores, distinguidos por arrebolar grandes berros aterradores. O xaguar, que é unha epecie de tigre mais con máculas a semellanza do leopardo. O puma, o león americano. Grandes caimáns e tartarugas, e unha tal fartura de paxáros e hexápodos, coma non ven n’outro emplazamento. As coloración d’algunhas aves son formidábels. Os miúdos paxáros mosca, os belísimos colibrís, os faladores loros e cotorras, o caralludo ara-ara, especimen de loro de plumaxe fastuoso.

A capital de ” Brasil “, ” Río Janeiro ” está emplazada nunha belísima enseada, se acaso a máis resgardada do mundo, pechada por xigantescos riscos graníticos, entre elas unha moi particular, por a súa forma chamanlle ” El Pan de Azúcar “. É un porto de comercio moi altivo e a metade ten rúas formidabels e uns fraguosos e bolos xardíns xunto o mar. A súa poboación e xa de 6,320,446 de habitantes. Os outros portos de importancia do país son ” Pernanbuco ” e ” Bahía “, emplazado màis o norte de ” Rio de Janeiro ” e ” San Pablo “, con o seus portos ” Santos ” e ” Puerto Alegre “, máis o sur.

Clara Maltras · La Chica de Ipanema