Quizáis é conveninte falar eiquí algúns termos sobor da personalidade de ” Kerenski “, por mor de esclarexar certos aspeitos da miña proposta.
Coñecía eu a ” Kerenski ” dende que retornei da deportación. Tiven con él, xa no terreo da actividade pública e profesional, xa na dos contactos persoáis, relacións sen fin e amáis moi estreitas. Escoiteille falar decenas de veces: en calidade de falante na ” Duma “, de ponente político, de interlocutor privado. Nas datas da miña situación ilegal, pasei a miudo a noite na súa casa. Máis d’unha vez, logo que él fixo a miña cama no seu gabinete, poñerámonos en longas conversas ata a media noite. Máis d’unha vez, veu a miña casa, expledindo alí coma un furacán segundo a súa costume, e logo de sortear a unha parella dos seus inevitábels vixilantes, na miña porta, o cal obrigoume a redobrar logo os coidados.
Aquelas conversas comezaban sempre por unha ollada ó horizonte, con as narracións do diputado sumerxido no caldeiro das novas, no centro da actividade pública d’abondo xélida n’aquelas datas. Mais aquelas narracións trocaban axiña e con toda regularidade en controversias, do máis acerdas e bravas, o cal non incidían endexamáis, nembargantes, nas nosas relacións persoáis. Non estabamos de acordo en ren, coidábamos cada problema político dende puntos de ollada opostos e, en poucos termos, pertencíamos a dous universos políticos dispares.
A historia colocou un custoso frete sobor dos seus fébles ombros. ” Kerenski tiene unas manos de oro “, acostumaba eu a dicer, referíndome con elo a súa enerxía, a unha capacidade de traballo abraiante, e unha natureza inacabábel. Mais él non posuía, nin unha testa de estadista nin unha verdadeira educación política. Sen istas cualidades necesarias, o ” Kerenski ” insustituíbel dos días de febreiro non podrera esquivar a falla. Con o seu desvanecemento total da escea política, logo de outubro, perdéramos ¡ ay ! unha grande parte do que seducíramos en base da revolución de marzo.
Agora que se atopa morto politicamente, e sen esperanza de rexurdir, porque perdiu a súa autoridade en tódolos ámbitos, é moi sinxelo engadir unha pedra á súa tumba e darse os parabéns de xulgalo dende facía moito tempo; mais a mín non me tentan lauréis d’ise xénero. Opoñente convencido de ” Kerenski ” dende o día do noso primeiro encontro, reprobei con bravura a súa política no transcorrer da súa etapa no poder. Meu xuizo non trocou endexamáis, pola contra a de moitos que non votaron moito tempo en enfastiar logo da súa baixada. Por iso teño dereito a subraiar a súas cualidades e a facerlle xustiza.
Fronte o bolchevismo trunfante que lle inxuran, a pesares do súa indiscutíbel liga con as forzas da reacción burguesa na contra da democracia, a pesares de todo o que él fixo por sufocar a revolución e levarla a ” Brest-Litovsk “, afinco que fora un demócrata verdadeiro, combatindo polo trunfo d’una revolución do xeito que él a concibía. Non tiña a forza necesaria para refacer as súas bóas intencións, mais atopábase convincido de ser un bó socialista. A situación do voceiro, o máis brilante e máis popular da cuarta ” Duma “, seu papel na revolución no intre de ser zanxado o zarismo, non contrapesaron a súa obxectividade con fallas, súa incapacidade para xulgar os acontecementos acertadamente e a súa inxénua estimación por moito das súas forzas. Enérxico coma un home de ” Turquestán “, a grandeza dos acontecementos e o lugar que tiña n’eles embriagaron. A súa afección a o solemne e o teatral, fixo o resto, cando él presidiu o tribunal revolucionario.
” Kerenski el jactancioso “, chamáballe ” Lenín “. Mais sego estando convincido da súa sinceridade democrática por que si, inxenuamente él non afastaba a súa persoa da revolución, endexamáis colocou isa persoa e seu poder porriba da revolución.
Sinceiro ata nos seus erros, seguro da exactitude das súas olladas e das súas decisións, de bóa fe atrancouse na súa política antidemocrática, soterrando con él a propia revolución.