¡Oh, divina Saudade, compañeiras
che eu mostrara si é certo que as precuras;
son cal rosas contadas das roseiras,
estreliñas ausentes das alturas!
Lembranzas son de lindas pegureiras,
de fascinantes meigas criaturas,
que en noites de lunar das Coruxeiras
baixan ó fiandeiro de Cesuras.
A Lúas Chea brindalles raiolas
mentras, solene, as ve camiñar solas;
pero entóldase axiña… Coma bruxos
aparecen arteiros rondadores…
elas cantan, e os bravos aturuxos
turban a paz dos pinos turbadores.
Solitario n’un muiño certo rato,
Fariña e grao comendo sin mandato,
Ordenou (porque soio s’aburria)
Burcar entr’os parentes, compañía.
Ó monte saeu, pois moi caladiño
E outro rato atopou, tan flacuchiño,
Qu’entendeu o pasaba malamente.
Saudárons’entreambos cortésmente
E di logo o d’o muíño:-“Parentólo,
Ja ves que gordo estou como un carólo!
Ti andas coa barriga sempre lasa;
Eu vivo cal señor n’a süa casa,
Fago o que me dá a gana, non traballo
E ti dórmes d’o monte entr’o gasgallo.
Vente comigo, juntos viviremos
E, juntos n’o meu muiño brincaremos”.
-“Falas bén, parentólo, lle contesta.
Iría mais c’o jués non quéro festa.”
-“Anda, vente, o d’o muiño lle replica,
Qu’ali nadie á ajejarme se dedica”
Botan a andar os dous moi falangueiros
E, d’o muiño ó que tocan os lindeiros,
Dill’o gordo ó d’o monte -“Entra ti diante”
-“Non, non, ti qu’eres d’a casa habitante”
Entra o gordo n’a casa conocida;
Pró estaba o jués e pescam’o enseguida.
O d’afóra ós chilidos escapou
E dijo, ó qu’en seguro s’atopou:
-“¡Porreta! Vale mais flaco n’o mato,
Que gordo metido n’o c…. d’o gato.”
Po-l-a recoleución
Aínda o sol de outono,
con tépeda sorrisa,
agarima o ensono
e endoza o alento da calada brisa.
Aínda as ondas de cristal rebrilan,
rolando marmuleiras,
e a bicaren desfilan
os roquedos que se erguén na ribeiras.
Inda o coloso enorme,
baixo do azur celeste cortinaxe,
tranquilamente dorme
recrinando no informe,
irto e adusto montañés paraxe.
¡Inda é cantiga branda o que se escoita
e non balboro de inhumana loita!
Da terra vixiante
centinela, desperto
de cote para ollar cara o deserto
líquido e pavoroso que ten diante;
índice oucidental forte e barudo,
dedo o máis longo da galega man;
soberbo promontorio, monte rudo:
¡CABO DE TOURIÑAN!
Semella co seu lombo seco e pardo
no medio da solemne soedade
un inspirado e fabuloso bardo
xurdindo da lonxana antiguidade.
E o faro é, no máis outo desta lomba,
linda dona que viste albo capuz,
e, nas noites escuras, branca pomba
polas terbas tecendo asas de luz.
Chega onda cerca do castro,
mira pra o fondo do val,
finca na parede o codo,
deita a cabeza na man,
e namentres que coa outra
arrincando musgue está,
pensatible, triste e mormo,
así se pon a falar:
-Alá van os nosos eidos,
a miña casa alá vai;
xa me mataron os fillos,
matáronme a muller xa;
morreron os nosos homes
que souperon pelexar,
morréronnos os druidas
servidores de Teutás,
e matáronnos as virxes
que andaba a o pé do altar
ca fouce de ouro no cinto
i a vara verde na man.
Xa queimaron a devesa
consagrada á soledá…
¡Ai! Cando funguen os ventos
nas polas do castañal
xa non ruxiran as armas
que alí tiñan os nosos pais…!
Donde fixemos fogueiras
os carrascos nacerán,
e no dolmen no que íbamos
de noite a sacrificar,
criaránse herbas e toxos
i os muchos aniñarán…
Cobrirán silvas i adreiras
as pedras do noso lar,
e sobre as mámoas dos mortos,
xente allea pasará…
Cando se mova o penedo
que está na veira do mar
xa non irá xente nosa
con ofrendas a Tetuás,
¡Ai! De todo o que nos temos
nin migallas quedarán…!
Así dixo o vello, e séntase,
cravandos os ollos no chan.
E ao pé do castro que as brétemas
da noite cubrindo van,
tamén de loito cuberto
maxinando tanto mal,
soliño, entre as negras ruinas,
sóltase, o probe, a chorar!
Hai lóstregos de esperanza
na lonxitú do mar
e comenza a alborada
nun céltico cantar.
A belida GALICIA
durmida nas súas magias
pon un ronsel de pirata
na inquedanza das augas.
Na súa misa lírica
leva o Santo Graal
e comulga con sol
no templo do aserán.
Os seus ollos chorosos
contemplan o camiño
que trazan as estrelas
en branco remuiño.
E a nosa santa TERRA
magoada de penares
escoita a canción brava
que balbordan os mares.
Soñando no futuro,
esquecendo o presente.
Leva no seu ollar
a lumeira do abrente.
Os roxos aturuxos
acenderon no lonxe,
lumeiradas de sangue
nos cabezos dos montes.
Camiña de vagar
unha estrela viaxeira
e na conca da ría
bebe o sangue da TERRA.
O mar salaia néboa
que vèn chamar as portas
e para a nosa patria
de amor pide unha esmola.
Caeron as súas verjas
nas nosas mans aguadas
co exilio melancólico
das rosas esfolladas.
Nevou na nosa alma
seu ollar bizantino
e a súa roiba voz
tornáramos meninos.
E pola corredoira,
ían entre as silveiras
as escumas de lúa
como tépedas breixas.
Hai lóstregos de esperanza
na lonxitú do mar
e comenza a alborada
nunca céltico cantar.
Todos me dicen que espío,
que logo me leva o aire;
e a culpa tenma un nubeiro
que se me puxo por diante.
Con me casar como quixen,
e ter o ceio na casa,
non hai noite que non me acorde
das noites da muiñada.
Como te ves con camisa,
xa coidas que eres grandeza;
non sal o toxo de toxo
por froleado que esteña.
Non quero a vida da vila,
anque folgaba ma deán;
quero ir vir polos pousos
ó sol e ó aire na aldea.
Vaite, bazurro, que vento
coa miña mantela nova;
vaite, bazurro, da festa,
que quero dar catro voltas.
Queren que queira un toupizo,
con cara e corpo de cepo;
e eu busco moza galana,
e de corpiño bringuelo.
¡Dios che pague a tùa esmola,
cariña de repinaldo!
Non che coidei que tiveses
corazonciño tan brando.
Aunque che son da Montaña,
ándoche ben limpa e fresca;
que, anque che son da Montaña,
non che son das carrachentas.
Na mar, olas salgadas, cabeleiras
verdenevadas, ledas coma o vidro
liso, suave e frío, ou vento duro.
Cobras de lentos lombos, olas, ondas
cara s tódal-as praias. Escaleras
de lúa en carriola, rebrilando.
Lirios sin sangue da non doce aquel.
Lúas novas en bercios, lavas de puro
dun sol inda doncel, garrido e forte
coma o dos vellos poemas do Helesponto[1].
Velahí redes a mar, a mar primeira,
navegada de noites e de ventos,
sin naufraxios non ledos argonautas,
terrible de inocencia, corte e bela.
En doces brazos de auga adormecida,
a terra, sin ninguén, leda e vizosa,
nun silencio de espacios infinitos
e un revóo sotil de abelaiñas.
[1] Antiguo nome do estreito dos Dardanelos. Se pensamos que a cidade máis importante destaca parte é Troia, podemos dicir que se quere referir ós poemas homéricos, especialmente á Odisea, como poema ou canto do mar.
Cicais non fuches máis que una lembranza
nascida na lembranza dende o abrente
dunha noite lonxana
de chuvia, vento e sangue.
Aquiles cás ladraban non sei ónde.
Mais ¿onde estaba Dios naquiles intres,
nos que eu ficaba só coma un penedo
cun telegrama tremendo na blusa
(stop) Dos derradeiros segredos?
Somentes eres lembranza, digo, fumo
dunha fogueira acesa no arrabalado
do mundo, sobre a neve,
baixo un rumor de peixes e formigas.
Estou eiquí, e ti, lembranza
xa non estás. Fuxiches polo río
como unha esquiva pomba que voara
por sobre centeeiras de vento,
dándote e fuxindo,
axóuxere do mar na leve praia.
O corazón ben o sabía,
e na frente da noite
a música rompía frores de marfil
pra o piano pulido de silencio.
Eu pensábache regalar a iauga da noite
pra vestir os teus hombros acaídos.
¿I as voceciñas das frores da amendoeira?
¡Cánto medo sobre o tronco negro
e cánto espía a una i outra beira do río
contando as estrelas que se queren afogar!
Non sabes que o muiño devolverache màis puro o vidro.
Relanzo, vitral…
¡Que medo dan as frores na noite,
sin sangre, sin voz!…
As dalias marelas, nunca aire mouro choídas,
mortas estrelas en caixas de ébano.
O alciprés defende o silencio das escalinatas.
Auga de mirtos, verde auga, dura
fonte que me acompañas.
Si tu non foras…
¡Que medo dan as frores da noite!
O corazón ben o sabía,
e na frente da noite
a música rompía frores de marfil
pra o piano pulido de silencio.
Eu pensábache regalar a iauga da noite
pra vestir os teus hombros acaídos.
¿I as voceciñas das frores da amendoeira?
¡Cánto medo sobre o tronco negro
e cánto espía a una i outra beira do río
contando as estrelas que se queren afogar!
Non sabes que o muiño devolverache màis puro o vidro.
Relanzo, vitral…
¡Que medo dan as frores na noite,
sin sangre, sin voz!…
As dalias marelas, nunca aire mouro choídas,
mortas estrelas en caixas de ébano.
O alciprés defende o silencio das escalinatas.
Auga de mirtos, verde auga, dura
fonte que me acompañas.
Si tu non foras…
¡Que medo dan as frores da noite!
V12UD4 