Con roteiro as Filipinas. – Manila.

Logo facer algunhas visitas polos arredores de ” Tokio ” e ” Yokohama ” e acougar tres días na pousada . Tempo que aproveitou o avó para darlle o a adeus as súas amizades, aveciñamonos nas nosas cabinas no veleiro ” Galacea ” o cal non votou moito tempo en facerse o mar.

Cruzámolo mar interior do ” Japón ” e pásamos fai moito, polo estreito de ” Gorka ” xunto a ” Toshima “, lugar onde a frota xaponesa bateu e escachou a armada rusa. Logo metímonos xa no mar ” Oriental de la China “.

Facemos roteiro a ” Shang-hai “, o gran peirao chinés e internacional o influxo do movemento d’iste fastoso peirao foise axeitando alí unha gran cidade de dous millóns e medio de poboadores. A cidade érgese preto a embocadura do gran río chinés ” Yang-Tzie Kiang “. Xunto os peiraos vense edificacións europeas e moitas axencias mariñas, coruscando ístas os brasóns e bandeiras dos seus correspondentes países.

Baixamos con pai e o avó e metímonos por unha ampla rúa, chea de movemento e traxin; chamoume a atención o ver que os cartaces dos comerzos os poñen eiquí ornados con banderolas d’iste xeito o mesmo sistema do ” Japón ” e é moi dispar o xeito europeo.

Entramos nun café a tomar unha cunca d’iste líquido ; ainda que e corrente que o chinés tome té, n’istas cidades cosmopolitas atópanse locais fastuosos onde se pode tomar tamén unha cunca de café.

De volta o veleiro, iste non votou moito tempo no peirao, e partiu de novo con roteiro dereito a ” Manila “.

Dixo o avoiño, que teñen tamén unha temperatura boa en ” Manila “, dime que mañá contarame tousas de alí. D’istes xeito o chegar a capital de ” Filipinas ” terei maior impresión do país e o froito da miña visita poderá ser de maior claridade.

En ” Shang-hai ” e en mar aberto chaman o coidado moitas chalana chinesas con ornamentos de dragóns e pintadas moi exaxeradas: o velamen pintarraxeado é tamén moi xeitoso. Moi orixinal de certo, istas chalanas, mais en verdade semellan un transitar manso.

O avoiño cumpliu o seu ofrecemento a tarde, sentados todos xuntos na gran andadeira do veleiro, desfrutando d’un tempo caralludo, e admirando as augas azúis do mar da ” China “, contoume cousas d’un gran interese sobre as illas ” Filipinas ” a cuxa capital chegaremos mañá pola mañá, Dio lo queira.

As ” Filipinas ” ata 1898 pertenceu a ” España “, atópadas a medio camiño entre o mar da ” China ” e o ” Pacífico ” é en tal cantidade o número das súas illas que se lle supoñen preto de 1400 contando con os illotes.

A natureza do seu chan é oceánica, e sofren alí tamén con periocidade, os tremores; o clima é tropical, e a conentración da calor produce nos naturais e nos estranxeiros, que eiquí viven unha relaxación pronunciada das forzas.

Por mor do clima e a moita humidade, a vexetación desenrrolase vizosa e exuberante chegando as fragas ata as cumios dos máis elevados montes. A vexetación d’istas fragas e cultivos de arroceiras, de tabaco, de café e do cotón, constitúen a maior riqueza do agro do país.

O besta que alí axuda o agroeiro na súa tarefa é o búfalo, semellante o boi con grandes e achatados cornos; é curioso o feito de que non se encontran bestas nas xunglas de ” Filipinas “.

As dúas illas maiores son as de ” Luzón “, o norte, que é a máis poboada e a mellor cultivada, e a de ” Mindanao ” o sur. Na primeira e dirixida cara o ” Asia “, atópase ” Manila ” o fondo da rada do seu nome.

Suponse que os primeiros poboadores d’istas illas foron xente duna tece acaramelada escura da casta oceánica, individuos todos de curta talaxe; chegando logo primeiro os malaios ( Indos ou indios, primordialmente ), e a posteriori moitos españois. A mistura de todas istas castas orixinou o tipo de hoxe en día do filipino.

As illas foron descubertas polo percorrido de ” Magallanes “, a cal saiu de ” Sevilla ” o 10 de agosto de 1519 e logo de un ano máis tarde dobrou o estreito do seu nome na ” América del sur ” ; ” Magallanes ” moreu eiquí, nas ” Filipinas “, o tentar sufocar un levantamento que produxose entre os indíxenas.

” Magallanes ” non deu nome a istas illas, se non que deullo logo máis tarde o navegante español ” Villalobos “, chamando as ” Filipinas ” na honrra o entón ” Príncipe de Asturias “, tempo despóis ” Felipe II “.

Quén alixerzou a conquista das mesmas para ” España ” foi ” Legazpi “.

Non é extrano que tantos españois prefiriran paraxes tan alonxados do seu país. Con anterioridade do descobremento de ” América ” os poucos buques que chegaban as ” Indias “, deberan de dar unha volta a ” África ” polo ” Cabo de Buenaesperanza “, pois no se atopaba salvado o país pola canle de ” Súez “.

Do comerzo fariase en ” Europa ” as especies, que encarnaban unha verdadeira riqueza comercial. Logo descoberta ” América ” e coñecido xa o ” Pacífico “, os españois xulgaron millor chegar as ” Indias ” polo ruteiro de ” América “. D’iste xeito os buques españois saían do ” Perú ” ou de ” Méjico “, e atravesando o ” Pacífico ” chegaban as ” Indias “, e pouco tempo despóis a enseada de ” Manila “.

Segundo o prometido ista mañá chegábamos a ” Manila “; a esquerda d’ista gran enseada, érgese o monte da ” Sierra de Marivela “. Lindando a enseada, a man dereita vemos ” Cavité “, o apesarado lugar onde houbo unha batalla naval entre os ” Estados Unidos ” e ” España ” en 1898. A o fondo, mostrase o peirao e os caseríos de ” Manila “.

O desembarcar n’ista cidade, fágome cargo que é máis poboación de grande significación comercial e industrial. Din que ten máis de 200,000 poboadores e pola súa grande extensión e polo fervor das súas rúas, dixera que tería ainda máis dabondo.

Entre os seus edificios máis notábels atópanse a catedral, o axuntamento, a bibloteca, a universidade que foi erixida polos dominicos.

O meu avoiño semella un pouco apesarado, o pasear por istas rúas, e o admirar os monumentos e edificios que, como a sé, o axuntamento, e a universidade, tanto ainda falaba de ” España “. Pai dase de conta d’elo e, como protestando que se nos fai tarde tornarémos cedo o veleiro.

O veleiro leva áncoras e, cando escribo istas liñas a cidade xa pérdese con lentitude da nosa vista entre a brétema que comeza a coller forza no mar.

Outra carta con datos sobre Bolivia e Chile

Santiago, 29 de Xulio

Meu queridiño Fernando:

Recibin en ” Santiago ” as túas postais de ” Méjico ” e de ” Veracruz “; son moi interesantes e douche as grazas polo túa boa lembranza. Tí probabelmente, levarás  xuntas ista carta e a que te escribin fai 10 ou 12 días dende ” Lima “.

Hoxe vou darche novas de ” Bolivia ” e de ” Chile “, d’istos dous países do occidente suramericano, que tan interesantes cousas teñen.

Falemos, pois, de ” Bolivia ” primeiro. Debe o seu nome iste país, como tí es sabedor, o caudillo da soberanía americana, ” Simón Bolívar “. Con anterioridade chamábase ” Alto Perú “, porque nas súas características e nas súas condicións físicas, semellan moito, verdadeiramente, o ” Perú “. Ista república, polas contra a todalas demáis que atópanse cara o ” Pacífico “, non teñen saída o mar; pechanlle a saída territorios do ” Peru ” e ” Chile “.

A banda de cordal andina que se mete en ” Bolivia ” e moi elevada e seca, e a zona baixa, ou xungla, con clima tropical moi extremoso . Entre istas dúas zonas, emporiso, atópanse vales moi vizosos e con clima moi indulxente. Os ” Andes ” comopoñen en ” Bolivia ” altos altiplanos, de 2,500 a 3,000 metros e os bicos dos montes érgense a moita maior altura; o máis elevado, que è o ” Sorata “, acada 7,600 metros de altitude sobor do mar, semellantemente o ” Ecuador “, atópanse eiquí varios volcans en actividade e moitos outros en acougo.

A lagóa ” Titicaca ” é coma un pequeno mar interior; achase situado no alto altiplano e a 3,900 metros sobor do nivel do mar. Ten moitas illas e a surcan buques de vapor e outras embarcacións, que o atravesan de ribeira a ribeira. A ribeira norte da gran lagóa pertence o ” Perú “. A falla, pois, de auténtico mar, os bolivianos poden facerse o devezo  de ter un pequeno mar na súa gran lagóa.

En ” Bolivia ” abonda moito a ” Llama “, que é o animal imprescindíbel de todo boliviano, e que lle serve coma un camelo ou un cabalo; hay tamén ” Alpacas ” e ” Vicuñas ” e, nos bicos andinos aniñan os ” Cóndores “. entre as producións vexetais do chan son especialmente importantes o ” Café “, o  ” Arroz “, o ” Caucho “, a ” Caña de acúcar “, e o ” Maiz “; e entre as súas riquezas mineiras, teñense que citar as que foron afamadas minas de ” Plata ” do ” Cerro de Potosí “, preto da cidade d’iste nome.

A capital do país é a ” Paz “, con algunhas rúas tan costa arriba que semellan imposíbel poidan circular por elas os autocarros. Ten máis de 100,00 poboadores e se érgue perto da lagóa ” Titicaca ” e xunto a pradeiras vizosísimas. É tamén de importacia a cidade   de   ” Sucre “, que ostentou  tamén o título de capital, localizada nun colado a 2,800 metros de altitude.

” Bolivia ” é un país pouco poboado; a súa falla de ribeiras mariñas fai complexo o seu desenrrolo económico e iste fator atrasa ou empece dabondo o desenvolvemento do país, que alixeiraría deseguro en outro caso.

Pola banda oriental achanse grandes estensións salvaxes e virxes, que compoñen parte do ” Gran Chaco “. Sobor d’istas estensións queren exercer a súa soberanía ” Bolivia ” e o ” Paraguay ” e iso motivou, fai algúns anos, o estalido d’unha querra entre istes dous estados. Ambolosdous estados, loitaron porfiramente para suxeitar dito territorio, mais as trulladas paraguayas obtiveron certas vantaxes.

E vou a falarte de ” Chile “, que é o derradeiro páis que vou a revexarte, pois xa sebes que imos ficar en ” Santiago “. Eiquí chegamos fai tres días e perdoa se talvez non son abondo  obxetivo o falar do meu país.

” Chile ” compoñe, coma tí coñeces ben polos atlas, unha longuísima faixa xeolóxica de terreo, que se extende acadando en lonxitude, a metade da ribeira ocidental de ” América del Sur “; a súas distanza é semellante a que media entre ” La Coruña ” e ” Fernado Póo “. ( Xa ves que te poño como exemplo, paises que moi direitamente te atangue ¿ non é certo ? ).

Volta dicir a gran lonxitude do territorio de ” Chile “, xa entenderás que as condicións do chan e do clima son moi dispares na banda norte, que no centro e no sur. A banda norte ten un clima moi seco e a paisaxe do país é árido e desolado; só xunto os ríos que baixan dos ” Andes “, desenrrolase algunha vexetación, é moi rica en recursos mineiros; ” Salitre “, a gran riqueza de ” Chile “, ” Cobre “, ” Oro “, e ” Boráx “.

O gran peirao comercial d’ista zona é ” Iquique ” onde cargase o nitrato; tamén o é ” Antofogasta “, o perirao onde se carga o mineral da ” Plata “.

A zona central é de clima máis temperado e húmido; din que se asemella a vosa zona do ” Mediterráneo “; ista banda de ” Chile ” é a máis poboada, e é eiquí onde atópase ” Santiago ” e o seu peirao comercial ” Valparaíso “, os dous máis importantes centros urbás do país. De ” Valparaíso ” sae o ferrocarril que, remontando a barreira dos ” Andes “, comunicanos con ” Buenos Aires “. En inverno, por mor das neves nos altos portos andinos, ata fai pouco, faciase moitas veces transbordo e mesmo librar a pé algúns centos de metros. Hoxe as cousas resolveronse construindo un túnel, que evita ter que remontar o ” Paso ” embarulloso.

A zona meridional é de clima doce e máis chuvioso; mais no canto no que un vaíse achegando o seu, vai facéndose máis xélida e din que, nos aveciñamento do estreito de ” Magallanes “, a traza do país e o clima son semellantes a ” Noruega “. Os peiraos principais d’ista zona meridional son ” Valdivia ” e ” Punta Arenas “, iste derradeiro no mesmo estreito de ” Magallanes “.

” Chile ” é un país rico; os seus poboadores non poupan esforzo algún para  se incrementar a súa cultura. ” Santiago ” é unha gran cidade, con amplas e fermosas rúas, con maxestuosos edificios públicos, con unha mesta rede de trolebuses, que nada ten que envexar as cidades máis adiantadas de ” América “; a súa poboación  salva xa o millón e medio de poboadores e, tendo en conta a súa proximidade con ” Valparaíso “, no é exsaxeración supor que, dentro de poucos anos, chegarán a xuntar entre as dúas, máis de dous millóns de poboadores ¡ A metade de ” Buenos Aires “, xa ves !.

” Santiago ” cobre unha gran extensión; semella un parque no cal foronse dispor as contrucións . Unha gran avenida con vizosas árbores a atravesa, n’unha lonxitude de 6 Km.; é a ” Alameda “. Domea a cidade a pintoresca cimba de ” Santa Lucía “,e dende alí desfrutase d’unha belísima vista sobor do caserio, que xeralmente é de xeito español, con belas frontes as casas e tendo moitas d’elas un xardín interior, a semellanza da vosa belísima ” Andalucía “.

Temos moitos ferrocarris; toda a ribeira pode percorrerse con comodidade en nosos trens; posuimos tamén unha boa mariña mercante. Non nos fallan, pois, os dous primeiros fatores que axudan o adianto mercantil dos pobos. Contamos tamén con moitas escolas e dase eiquí crecente importancia as cuestións da ensinanza e da cultura.

Vou revesarte rapidamente os feitos máis culminantes da historia chilena.

Cando os españois apropiaronse de ” Chile “, noso país atopábase poboado polos ” Araucanos “, indíxenas que se caraterizaban polo súa valoura e polo seu espírito de independencia; foi iste o derradeiro país conquistado polos españois. Logo de dúas tentas sen éxito de ” Almagro ” e ” Camargo “, ” Pedro de Valdivia ” conseguiu establecerse en terreo chileno e fundou en 1541 a cidade de ” Santiago “; máis morreu a máns dos ” Araucanos “, sendo vingada a súa morte por ” Hurtado de Mendoza “, fillo do virrei de ” Lima “. Dise que é ista expedición figurou o gran poeta ” Ercilla ” e que, con o que eiquí viveu, compuxo o seu gran poema ” La Araucana “.

En 1561 foi establecida eiquí unha capitanía xeral, e, dende entón ata 1808, pouco de propio ocurreu en ” Chile “, coma non seña o traballo silencioso e constante dos labregos para ir desenrrolando as riquezas do país.

En 1818, acadou ” Chile ” a súa independencia, ainda que os españois decontaron domeando logo d’algúns anos na illa de ” Chiloé “.

O xeral ” O’Bigius “, que foi o primeiro presidente que exerceu unha verdadeira dictadura; seguironlle outros presidentes, e en 1866 interviu  ” Chile ” na guerra entre ” España ” e o ” Perú “, sendo bombardeado o peirao de ” Valparaíso ” polo pelotón de ” Méndez Nuñez “.

Prodúxose logo a guerra contra o ” Perú ” e ” Bolivia “, en 1879, rematando algúns anos máis tarde dándolle a vitoria a ” España ” que se foi desenrrolando sen aturar case loitas e insurrecións interiores.

E eiquí dou fin. Máis adiante, escribireite a ” Madrid “. Desexo que pasedes tí e teu pai, moi ditosamente o que vos resta de viaxe. Eu lembrote moito, moito. ¿ Volveremonos a ver outra vez ? ¡ Canto praceríame !. Deus o quererá, deseguro. Somos moi xoves, e, no decurso das nosas vidas, que poidemos dicir que agora comezan, se cadra teñamos a sorte de atóparnos de novo. Mais no canto de escreberme algunha vez, para que non langore entre nós unha amizade tan amabelmente lobada.

Saúda a teu pai, acolle as cordiáis lembranzas do meu e xa sabes canto te quere o teu amigo que enviache unha forte aperta.

SolSelectas · Ay Que Sera Del Sol – Rodrigo Gallardo

Unha carta con novas do Ecuador e do Perú

Meu querido Fernando:

Escribote hoxe dende ” Lima “, a capital do ” Perú “, onde chegamos ontes; fixemos parte da viaxe en autocarro por facerse máis rapidamente que en ferrocarril, xa que eiquí o país é dabondo crebado na ribeira, e os trens non poden acadar grandes velocidades.

Procurei mercar, sobor iste país e sobor o ” Ecuador “, que deixamos antonte, unha información breve e lixeira, e complaceme en comunicarche, por si nos meus datos podes atopar algún de interese para as túas notas de viaxe que, en tal caso, serán nosas notas.

Antecedendo, pois, con orde, vou falarte do ” Ecuador ” e logo falareite do ” Perú “. Ti sabes ben que o ” Ecuador ” chamase así por cruzar o seu territorio a ” Linea Ecuatorial “.

No chan do ” Ecuador ” campan perfetamente tres zonas paralelas: a ” COSTA “, os ” ANDES “, e a ” SELVA “. A zona da ribeira ou linde co mar  ten só de 20 a 200 kilómetros de amplitude, seguindo logo dúas cadeas montuosas paralelas, afastadas entre sí por uns 60 a 65 km.. O terreo que fica entre istas dúas dúas liñas de montes dan xeito a un altiplano de uns 3,000 metros. A capital ” Quito “, atópase erguida no relinde occidental d’iste altiplano, a 3,000 metros sobor do nivel do mar.

A zona andina do ” Ecuador ” ten unha gran actividade volcánica: algúns volcans están en erupción e outros moitos fican en quietude. Os máis acolloantes, polas seus inxentes proporcións, son, o ” PICHICHA “, a cuxo pe atópase a cidade de ” Quito “, o ” CHIMBORAZO “, situado un pouco máis o sur e o cal ergue a súa mol ata 6,310 metros.; o ” COTOPACHI “, e o ” CHILES “.

É curioso notar, que istes volcáns ecuatorianos non arroxan case ningunhas lavas, senon auga, cinzas e anacos de rochas.

O clima é tropical nas zonas baixas e moi agradábel no altiplano ou ” TIERRA FRESCA “: hay anualmente unha estación de abondantes chuvias que constituen o incerno do país, e outra estación seca, que é o verán; o mes de Xulio, é, eiquí o máis xélido do ano.

Os produtos do chan ecuatoriano son: o ” CACAO ” fundamentalmente, o ” CAUCHO “, ” PIELES “, a ” TAGUA ” ou marfil vexetal e ouro, en menor suporte. En canto as súas indrustrias, son ainda poucas; mais é propio d’iste país a produción do chapeus de ” Jipi-japa “.

Amáis de ” Quito “, que é a capital, e que conta con máis de 200 mil poboadores e posúe belos edificios nos cales aloxanse as dependencias e servizos do goberno e os centros culturais superiois do país, é de importancia ” Guataquil “, o gran peirao comercial do ” Ecuador “, cidade de poboación por riba da capital; tamén é importante a cidade de ” Cuenca “.

A unhas 500 millas da súa ribeira, o ” Ecuador ” posúe as illas de ” Colón ” ou de ” Galápagos “, pouco poboadas.

Os territorios que forman hoxe o ” Ecuador ” pertencían con anterioridade o pobo ” Quichúa “, cuxo xefe ostenba a titularidade de ” Quitus ” ou emperador, do cal deriva o nome da capital.

Cando o capitan español ” D. Sebastián de Benalcázar ” chegou a terras do ” Ecuador “, por orde de ” Pizarro “, e conquistou o reino de ” Quito “, cara medio século que iste país atopabase subxugado a os incas do  ” Perú “.

Xa en poder de ” España “, aderiuse primeriro o virreinato do ” Perú “; mais no século XVIII foi anexado o virreinato de ” Nueva Granada “.

En 1809 produxose un levantamento para preogar a independencia do país: poido sufocarse aquella tentativa, mais, recuncados os feitos en 1822, e logo da duro combate de ” Pichicha “, o xeneral venezolano ” Sucre ” logrou a proclama da independencia.

Unha vez ceibes, admitiron os ecuatorianos a constitución de ” Colombia “, uníndose a ela: mais en 1830 afastáronse e fundaron o estado do ” Ecuador “.

Iste país, é un dos que máis traballaron pola cultura, facendo obrigatoria a esinanza e xerando numereiras escolas e establecementos de cultura superior.

É, indubidablemente, un país dun gran porvir, feito o patriotismo e a labourosidade dos seu poboadores.

Respeito o ” Perú “, me din que, nos primeiros anos da colonización española, o seu territorio foi moito máis amplo que o que ten hoxe. Case todolos territorios da ” América Meridional ” dependían entón do ” Perú “, ónde  ” España ” fixou a capitalidade dun dos virreinatos.

A fortuna chegou a ser grande eiquí, pois o subsolo é moi rico en metais, entre eles a prata: isto deu lugar a que, cando se quería avaliar a riqueza dunha cousa,o vulgo soía e soe dicir ” Vale un Perú “.

O territorio d’iste país é moi dispar, un pode imaxinalo denotado por tres zonas, a semellanza do ” Ecuador “: a ribeira a cabalo entre os ” Andes ” e o ” Pacífico “; a zona andina, empinada e pobre, e a zona interior, baixa e tropical, regada por algúns dos afluintes do ” Amazonas “.

A zona máis poboada e civilizada do país  é  a ribeireña, ónde se atopa ” Lima “, que é unha cidade moi fermosa; xunto a ela atópase o peirao do ” Callao “.

As altas zonas andinas son desertas e maniñas: só viven alí algúns montés coidando do seus rabaños de vicuñas, llamas e guanacos. Din que é tétrico o espectáculo d’istes montes espidos, con herbas miserentas e case secas, facéndose a respiración arela pola altitude e a vista cega polo exceso de luz, a semellantes antiplanicies desoladas as chaman os peruanos ” Puna ” e tamén chamn así o ” Mal de Montaña ” sen dúbida por sentirse n’elas as molestias de dito mal.

Os vales pola contra, son fermosos e vizosos: nun d’eles atópase a cidade de ” Jauja “, respeito da cal tan pitorescas e foliadas descipcións se fixeron, esaxerando, naturalmente, as condicións de vizosidade do seu chan.

A banda baixa do país, na zona interior, atópase chea de fragas vírxenes e poboada ainda por indíxenas nun estado pouco civilizado. N’ista zona abonda o caucho.

Polas diferenzas do nivel das súas terras, produce o ” Perú ” unha gran variedade de prantas unha das súsa principais esportacións é a ” Quinina “, pranta que vive nas vertentes andinas; nas bandas máis baixas e veciñas a chaira,

Antes de chegar os españois o ” Perú “, domeaban eiquí os indios chamados ” Incas “, os cales acadaban un grao dabondo regular de cultura, que rematou nun apoxeo acadado durante o imperio de ” Buayna Capac “, en 1525. As guerras civís que estalaron entre os sucesores d’iste emperador, axudaron moito a conquista feita polos españois.

Ainda cando en todo o país falabase español, os indios que poboaban nas zonas andinas e nas rexións chairas non recoñecidas ainda, falan o primitivo idioma do país, o ” Quechua “

No  ” Perú ” os ferrocarriles son de costosísima construción , teñen que librar grandes desniveis en poucos kilómetros, o cal fai xusto notábels obras de enxenería. Como por exemplo direiche que o ferrocarril de ” Lima ” a ” Oraya ” ten que acadar unha altura de 4,834 metros en só 170 kilómetros de percorrido.

Amáis de ” Caña de Azucar “, de ” Carbón “, de ” Algodón ” e de ” Caucho “.

” Arequipa ” é o que podería chamarse a capital do sur de ” Perú “. ” Trujillo “é unha cidade que se atopa na ribeira norte, ista foi fundada por ” Pizarro ” en 1534.

Na ribeira peruana atópanse as afamadas illas ” Chinhcas ” , notábels polo amoreamento n’elas das deyecións das aves mariñas, chegan a constituir moreas enormes de ” Guano “, que utilizanse para abonar os campos. ” España ” apoderouse en 1864 d’istas illas como garantía dunha rechamada diplomática; e non sendo ista atendida, a escuadra española, as ordes de ” Méndez Núñez “, bombardeou o perirao do ” Callao ” en 1866.

Habianse orixinado, namentres istos derradeiros anos, diferenzas entre ” Perú ” e ” Chile ” por cuestión do territorio ónde se atopan as poboacións de ” Tacna ” e de ” Arica “, mais cada un d’istes estados quixeran apodeirarseas.

Recentemente, os ” Estados Unidos ” exerciran a súa mediación, concedindo ” Tacna ” o ” Perú ” e ” Arica ” a ” Chile “.

Bo: penso que xe te fatiguei dabondo enchendo tantas páxinas; enviote á parte unhas postais ilustradas para que elas te axúnden a axeitarte millor idea d’istes países.

Meu pai encargoume con benquerenza saúdos para o teu e para tí, e eu tamén rogote teñas a bondade de dar de novo a teu pai moitas grazas polo maxestuoso agasallo  que me fixo na ” Habana “, e que gardarei y lembrarei sempre.

E tí, meu queridiño Fernando, dispón como queiras do teu bo amigo que non te esquece. -” JOAQUÍN “

 

El Grupo Jatari · El Grupo Jatari: Folk Music of Argentina, Bolivia, Chile, Ecuador, Peru and Venezuela

Buenos Aires

A poboación da ” Arxentina “, en ista excepción, a súa maior extensión, é pouca: por ista causa o campo d’eiquí, unha gran recua atópase en soedade. Fío de tardiña en tardiña os contornos de algúns pobos escachan a monotonía da gran chaira deserta. A ferrovía adentrase na ” Pampa “, atópanse alí numereiras lagóas pouco fondas sobor das cales abanean mandadas de parrulos salvaxes. A natureza, n’estas zonas ” Argentinas “, amosanse con toda a bioma das rexións fragosas e vírxes.

Istes terreos, fai algún tempo, apenas sí tiñan valoura: mais hoxe o van adquirindo dun xeito gradual, e non digamos os altos prezos que van afogando os que están máis perto as cidades e a capital, senlleiramente moitas das grandes cadales  que se fixeron en ” Argentina “. O foron mercando terreos a baixo prezo e vendendoo logo dun tempo a precios máis elevados. E isto fora posíbel, polo gran desenrolo que o agro e o gando fora acadando e polo lixeiro crecemento das cidades especialmente na capital.

” Buenos Aires ” desenrolouse tan lixeiramente e en tal grao, que hoxe é a maior cidade da ” América del Sur ” e unha das grandes cidades do mundo. o ” Nueva York ” da ” América  Latina “.

Erixida en 1536 por ” Pedro Mendoza ” na ribeira do río de ” La Plata “, o comezo foi unha modesta cidade que non se desenrolou moito por non morar n’ela a capitalidade de nengún virreinato español: o ” Perú ” enton, era o gran centro das colonias do sur. Mais en 1716 se lle deu a categoría de capital de vicerreinato e dende entón pode dicirse que forte o seu paulatino desenrolo urban.

En 1810 por culpa da guerra da independencia. ” Buenos Aires ” pediu a riqueza que lle daba a súa anterior capitalidade, e veuse desfeita polas fortes loitas que decontaron o momento de acadar o país a independencia.

N’aquel tempo a poboación de ” Buenos Aires ” foi so de 50,000 poboadores, e con pouca diferenza foi tendo iste censo ata 1850 ou 1860. Entón comenzou a acadar un lixeiro desenrolo e, por mor das grandes correntes migratorias de españois e italianos en esenza, acadou xa en 1885, 365,000 poboadores. A poboación seguiu crecendo, chegando o millón de poboadores en 1908 e superando na actualidade os dous millóns.

O aire da poboación é algo monótono, por curtarse todalas súas rúas no senso perpendicular, dándolle o seu plano un gran cadro; os edificios son en xeral, de pouca altura, o cal da unha propagación inxente a capital. Ten rúas que miden moitos kilómetros de lonxitude e a numeración dos edificios acada n’elas díxitos que en ” Europa ” semellaban fastuosas.

O porto ten unha forte actividade comercial, e o primeiro porto da ” América del Sur “, uns peiraos, diques, almacéns e galpóns distribuense nunha lonxitude de máis de 9 kilómetros.

” Buenos Aires ” é, a máis, o verdadeiro centro cultural da ” América del Sur”: non porque en todolos demáis países non se esmeran e preocupan, senon polas vantaxes que lles da a súa situación e a riqueza da súa capital. Os poboadores máis destacábels de todos os países europeos son chamados a dar convencións e chácharas nas ” Universidades Américanas “, e como a primeiras da súa vida ou a fines d’ela, ” Buenos Aires ” é centro obrigado de case todas.

Ten a capital maxestuosas biblotecas, escolas, universidades e librarías; todos os elementos de estudo que son a base para unha formación. Ten indagadores, intelectuáis, literarios, eruditos, filósofos, ou seña todolos elementos que compoñen unha verdadeira cultura.

A longuísima rúa de ” Rivadavia ” que parte a cidade de ” Buenos Aires “, de banda a banda: é ísta unha gran bulevar central que mide máis de 18 kilómetros de lonxitude, a súa amplitude é , nos tramos fundamentalmente de 9 metros, e nas medians de 2 metros. Paralela a ista arteria atópase a rúa de ” Santa Fé “, tamén dunha gran lonxitude e moitas outras máis.

A ” Avenida de Mayo ” é a rúa máis fermosa da cidade: n’ela o pasar de xentes é prodixiosa durante todo o día: súas beirarúas son o paso dos bonairenses e dos extranxeiros, e súa calzada é un formigueiro axitado de autocarros e caruaxes de tódolos tipos.

A ” Plaza da Contitución ” é a máis formidábel de ” Buenos Aires ” e a de ” España “, a de maior ampllitude.

A ” Catedral ” ten unha facha con grandes piares, coma un fano grego: lembra dabondo a da ” Iglesia de la Magdalena “, en ” París “.

Entre os seus edificios púbricos sobresaen: o ” Palacio del Congreso ” de teor greco-romano e de extensas proporcións, o ” Palacio do Goberno “, o ” Ayuntamiento “, a ” Bolsa ” e a ” Universidade “.

Ten tamén numereiros monumentos : entre eles a adicada a ” Belgrano ” e a ” San Martín “. Posúe xeitosos teatros, coma o ” Colón “, o ” Argentino ” e o da ” Ópera “. Clubes aristocráticos, campos deportivos, parques fastuosos e xardíns maxestuosos n’algunhas das súas prazas. É resumen, unha cidade verdadeiramente bela e afable.

 

Phantom Club · No Pibe (En Vivo) [feat. Ariel Rot & Claudio Gabis]