Colombia , Venezuela e as Guayanas

Colombia atopase na parte N.O. da ” América del Sur “, e ten ribeira no ” Atlántico ” e no ” Pacífico “. Deuselle o nome en honra a Colón, ainda que semella houbera resultado máis xusto se chamase Colombia a todo o continente americano. Mais é máis considerábel agora trocar a ” América ” por nome, en honra de ” Amerigo Vepucci “, nauta florentino, que fixo varios descobrementos na ” América Central ” e do sur.

A banda occidental de ” Colombia  “, ouseña a banda xunta o  ” Pacífico “, no monte e crebada: a constituen tres elevadas fileiras de montes andinas con os seus bicos nevaradas e deixando entre sí vals de gran vizosidade. A banda occidental, ou xunta o  ” Atlántico ” é chaira, de clima moi húmido, e n’algunhas zonas, pouco san. Entre terreos bixos forman parte da corrente dos ríos ” Orinoco ” e ” Amazonas “.

Na serra central de ” Colombia ” atopanse varios volcáns, sendo o bico de maior cota o do volcán ” Nevado del Huila “.

 O río ” Magdalena ” Corre por terreo chairo e é a arteria comecial máis importante do país, puidéndose navegar por él nunha lonxitude de perto de 1000 kilómetros: na banda dereita d’este río, que é un dos maiores do globo. e a moi repectábel cota de 2500 metros derriba do mar, érguese a capital de ” Colombia “, a cidade de ” Santa Fe de Bogotá “.

Na foz do río ” Magdalena ” atopase o gran porto comercial de ” Barranquilla “, a non moita distancia da cidade de ” Cartagena “, chamada con anterioridade a ” Cuna das Indias ” por ser entón o porto de maior significación de ” Colombia “.

O país atópase pouco poboado e a maior cacho da poboación mora nas zonas montuosas, por ser alí a vida máis saudábel e afábel que nas terras da chaira; fora das cidades, case todala poboación atópase composta por indíxenas.

Respeito a súa vexetación (en calquera sito vense chores): hainas de cor púrpura, amarelas, moteadas, unhas abrense senlleiras, outras en fatado e caen en guirnaldas de racimos ou de umbelas. E enrriba d’estas prantas e chores de tan extravagante beleza, inza un mundo de vistosos animáis alados que zorregan  con o lixeiro tremer das súas ás. Hachanse orquídeas formidábels que semellan a formas dunha ave, de mil concepcións da imaxinación.

Colombia constituíu, primeiro a colonia española chamada de ” Nueva Granada “. Bogotá foi a capital de un dos territorios que  ” España ” tiña na ” América del Sur “. Ó ficar ” Colombia ” independente, uniuse por pouco a ” Venezuela ” e ” Ecuador “, mais en 1830 se afastaron d’ela aqueles paises. En 1856 convertiuse a república en federal.


” Venezuela ” atopase o N de ” Colombia ” e tódalas súas ribeiras son atlánticas: n’ela por un estreito oco que da co mar con a lagóa ” Maracaibo “. Por certo que, segundo a tradición, o chegar os españois por primeira vez as ribeiras d’esta lagóa, din que construiron unha pequena cidade erguida sobre uns piares de madeira, un verdadeiro pobo palustre, e talvez en chola deronlle o nome de ” Venezuela ” que ven a ser un diminutivo de Venecia, a cidade italiana erguida tamén sobre piares, dentro do mar.

O mesmo que nos países da ” América Central ” e que en ” Colombia “, a poboación, eiquí, estableceuse con prioridade nas zonas de media altitude, por ser n’elas o clima menos extremoso ca nas baixas chairas, e moito máis sans. En ” Venezuela ” a rexión seguindo a ribeira é a rexión montuosa ergéndose alí o cordal ” Caribe “, que polos montes de ” Mérida ” unese a alta rexión dos ” Andes “.

Todos istes obxeccións e desconvenientes do terreo fixeron renunciar a máis de un, dos capitáns que ordeaban a viaxe española de conquista, que as aguilloaduras dos insectos e a severidade do clima orixinaban máis mortes que as frechas envelenadas dos indios.

Os que subsisten en dita rexión pertencen o grupo chamado ” Caribe “: hai tamén moitos africans excravizados dende ” Africa ” e algúns indios asiáticos e chineses que traballaban nas prantacións.

En ” Venezuela “, como en ” Colombia “os produtos do agro con os que tamén a riqueza que atesoura o pan: eiquí o cultivo do café ten moita relevancia, seguindolle o do cacao e o do azucre. A crianza de gando comeza a ser un factorconsiderábel, como tamén o é a exportación de gando.

O ouro, con o seu consmo sen par, levou fai algúns anos, mineiros, aventureiros e traballadores as pradeiras do ” Orinoco “, na búsqueda do codizado metal.

A capital de ” Venezuela ” é ” Caracas ” e o primeiro porto do país ” Maracaibo “. Caracas é unha bela cidade con rúas que se cortan en ángulo recto, con ambolos dous bulevares chéas de árbores e estatuas.

O ” Capitolio “, de teor ” Árabe ” , é edificio maxestuoso e atópase no centro dun belo parque. Outro monumento considerable é o ” Panteón Nacional “, ónde repousan os restos dos heróes venezolanos Bolivar, Páez e outros. Tamén sonche digno de mención a ” Biblioteca “, o ” Museo “, a ” Universidad ” e o ” Teatro Nacional “.


As ” Guayanas ” , o territorio das ” Guayanas ” formase por unha ampla faxa ribeireña de terreos chairos e por unha zona interior de mesetas e altiplanices. o clima e as produccións son semellantes as de ” Venezuela “.

Existen tres  ” Guayanas “, que a partir dos lindes con ” Venezuela “, toman o nome de: ” Guayana Inglesa, Holandesa e Francesa “. A inglesa é a de maior estensión e a francesa a máis pequena. Ista derradeira é tamén a que menos recursos ten, pois durante moitos anos foi unha colonia penitenciaria.

N’este territorio explotase tamén o ouro e é se cultiva o cacao e a caña de azucre.

A capital da ” Guayana Inglesa ” é ” Georgetown ” ( Cidade de Xurxo ), na ribeira. A capital da ” Guayana Holandesa ” é ” Paramaribo “, boa parte da cal formase por chabolos de madeira e atravesada por canais, a semellanza das cidades holandesas; a capital da ” Guayana Francesa ” é ” Cayena “.

Teodora Brody-Enache · Teodora Enache-Blues Moldav

Celso Emilio Ferreiro Míguez ( Longa noite de pedra, 1962 ) “Lembranza”

Cicais non fuches máis que una lembranza

nascida na lembranza dende o abrente

dunha noite lonxana

de chuvia, vento e sangue.

Aquiles cás ladraban non sei ónde.

Mais ¿onde estaba Dios naquiles intres,

nos que eu ficaba só coma un penedo

cun telegrama tremendo na blusa

(stop) Dos derradeiros segredos?

Somentes eres lembranza, digo, fumo

dunha fogueira acesa no arrabalado

do mundo, sobre a neve,

baixo un rumor de peixes e formigas.

Estou eiquí, e ti, lembranza

xa non estás. Fuxiches polo río

como unha esquiva pomba que voara

por sobre centeeiras de vento,

dándote e fuxindo,

axóuxere do mar na leve praia.